Kalendarium


Data Pełny tekst
2023-11-29

29.11.1920

W Turawie odbyła się wiec plebiscytowy, zakończony wzniesionym okrzykiem: "Żądamy sprawiedliwego plebiscytu i przyłączenia do Polski".

2023-11-28

28.11.1920

W powiecie opolskim odbyły się wielkie wiece zorganizowane przez Polski Komitet Plebiscytowy. "Jest obowiązkiem każdego Polaka i każdej Polki stawić się na wiec!" - nawoływali organizatorzy.

2023-11-27

27.11.1935

Wykład dla uczestników kursu języka polskiego w Jędryniach pt. "Życie Matki Boskiej"

2023-11-26

26.11.1920

W Popielowie odbyła się zabawa, zorganizowana przez kółko śpiewacze.

2023-03-31

31.03.1930

W Bytomiu odbyło się przedstawienie Polskiego Teatru z Katowic pod tytułem "Wesele Górnegośląska".

2023-03-30

30.03.1930

Towarzystwo Śpiewu "Cecylia" odegrało w Żędowicach przedstawienie "Na wymiarze".

2023-03-29

29.03.1928

Weszło w życie rozporządzenie prezydenta Ignacego Mościckiego, wprowadzające nowy wzór godła państwowego, autorstwa Zygmunta Kamińskiego.

2023-03-28

28.03.1920

W Malni, powiat strzelecki, w lokalu p. Jana Bekesza odbyło się zebranie kółka oświatowego i Towarzystwa Polek.

2023-03-27

27.03.1923

Gazeta Opolska ostrzegała: "W ostatnich dniach puszczono w obieg wielka ilość podrobionych pięćsetmarkówek. Falsyfikaty są trudne do odróżnienia od prawdziwych banknotów. Zaleca się zatem wielką ostrożność przy przyjmowaniu pieniędzy papierowych".

2023-03-26

26 marca 1827 r. w Uszycach urodził się Emanuel Kania – polski kompozytor, pianista, organista i krytyk muzyczny. Jako pianista koncertował w wielu miastach Polski i za granicą. Był również pedagogiem gry fortepianowej. Jako kompozytor pozostał pod dużym wpływem Fryderyka Chopina. Jego kompozycje cieszyły się w swoim czasie powodzeniem i były wydawane przez renomowane wydawnictwa muzyczne. Był znanym krytykiem i recenzentem muzycznym, znawcą twórczości Fryderyka Chopina. Swoje recenzje muzyczne zamieszczał w czasopismach "Kurier Codzienny" i "Kłosy".

2023-03-25

25.03.1920

W Katowicach w Sali hotelu "Residenz" odbył się zjazd akademicki z udziałem komisarza Wojciecha Korfantego.

2023-03-23

23.03.1923

W bytomskim teatrze miejskim odbył się gościnny występ Teatru Polskiego z Katowic. W programie tańce narodowe.

2023-03-22

22.03.1923

Gazeta Opolska poinformowała o wysokości stawek podatków od psów ustalonych przez radę miejską Bytomia: 12 tys. marek od pierwszego psa, 18 tys. marek od drugiego psa, 24 tys. marek od trzeciego psa.

2023-03-21

21.03.1937

Otwarcie wystawy robótek ręcznych przygotowanej przez miejscowy Oddział Polek przy ZPwN.

2023-03-20

20.03.1921

Plebiscyt na Górnym Śląsku.

2023-03-19

19.03.1932

Akademia ku czci Marszałka Piłsudskiego w dniu Jego imienin w Opolu. W programie znalazło się: uroczysta msza św., odegranie hymnu narodowego, przemówienie konsula generalnego Leona Malhomme`a, występy chórów, deklamacje, odczyty.

2023-03-18

18.03.1938

Walne zebranie Towarzystwa Śpiewu "Gwiazda" w Strzelcach.

2023-03-17

17.03.1921

„Nowiny” (założone w 1918 r.) zmieniły nazwę na „Nowiny Codzienne”. Były organem Związku Polaków w Niemczech.

2023-03-16

16.03.1920

Gazeta Opolska zachęcała do kupowania nowej książki - "Gramatyka języka polskiego" do użytku szkolnego i prywatnego, autorstwa ks. Emanuela Krzoski, wydanej w zakładzie K. Miarki w Mikołowie.

2023-03-15

15.03.1920

W Opolu doszło do napadu na generalny konsulat polski. Napastnicy wdarli się do gmachu Banku Rolników, gdzie mieściła się siedziba konsulatu, i usiłowali zerwać polskie godło.

2023-03-14

14.03.1937

Walne zebranie Związku Polskich Kół Śpiewaczych Śląska Opolskiego.

2023-03-13

13.03.1938

Walne zebranie Okręgu I Związku Polskich Kół Śpiewaczych w Domu Polskim w Zabrzu.

2023-03-12

12.03.1920

W Opolu w sali p. Hucha odbyło się zebranie towarzystwa samodzielnych kupców.

2023-03-11

11.03.1924

Powstał Związek Harcerstwa Polskiego Prowincji Górnośląskiej.  

2023-03-10

10.03.1920

Gazeta Opolska zamieściła reklamę Wojciecha Nowakowskiego - właściciela "największej polskiej hurtowni tabaki, cygar i papierosów na Górnym Śląsku.

2023-03-09

9.03.1919

W Tychach urodził się Franciszek Hawranek, historyk, działacz społeczny, wicedyrektor Instytutu Śląskiego w Opolu, pracownik WSP w Opolu, współinicjator wydania „Encyklopedii powstań śląskich”. 

2023-03-08

8.03.1920

W Lubecku i Koszęcinie odbyły się zebrania kółek rolniczych.

2023-03-07

7.03.1937

W Mikulczycach powstało Towarzystwo Sportowe z sekcjami: piłki nożnej, boksu i ping-ponga.

2023-03-06

6.03.1938

W Teatrze Ludowym w Berlinie rozpoczął się I Kongres Polaków w Niemczech. Obrady uroczyście otworzył prezes Związku Polaków w Niemczech, ks. Bolesław Domański. Przybyło ok.. 5000 Polaków mieszkających na Śląsku Opolskim, Kaszubach, Warmii, Mazurach i in. W trakcie kongresu uchwalono "Pięć prawd Polaków".

2023-03-05

5.03.1920

W Opolu na Sali Banku Ludowego odbyło się zebranie Towarzystw Czytelni Ludowych.

2023-03-04

4.03.1923

Gazeta Opolska poinformowała, że towarzystwo oberżystów w Bytomiu i okolicy uchwaliło ponowną podwyżkę cen piwa i likierów. Od tej pory kufel piwa z browarów górnośląskich kosztował w wyszynku 350 mk, w restauracji 400 mk, kufel piwa śląskiego wysokoprocentowego 450 mk.

2023-03-03

3.03.1930

W Opolu powstało Górnośląskie Zjednoczenie Rolników, jego prezesem został Franciszek Myśliwiec.

2023-03-02

2.03.1920

Gazeta Opolska zdementowała informację, jakoby Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa zwróciła się do zarządu miejskiego w Opolu z żądaniem utworzenia na terenie miasta kasyna dla oficerów.

2023-03-01

1.03.1923

Gazeta Opolska poinformowała, że magistrat bytomski przekazał katolickim urzędom parafialnym Panny Marii i św. Trójcy po 200 tysięcy marek dla biednych dzieci mających pierwszy raz przystąpić do Komunii św.

2023-02-28

28.02.1937

Walne zebranie delegatów Związku Polskich Kół Śpiewaczych okręgu raciborsko-kozielskiego w raciborskiej "Strzesze".

2023-02-27

27.02.1927

Przedstawienie teatralne pt. " Za nic żydowskie swaty" na wieczorze teatralnym w Biadaczu. 

2023-02-26

26.02.1927

„Mazurek Dąbrowskiego” został oficjalnie polskim hymnem narodowym.

2023-02-25

25.02.1900

W Bytomiu odbyło się zebranie założycielskie Towarzystwa Kobiet Polskich.

2023-02-24

24.02.1920

W Gazecie Opolskiej opublikowano ogłoszenie o możliwości przystąpienia kupców polskich do Śląskiej Centrali Handlowej.

2023-02-23

23.02.1921

Wojciech Korfanty, polski komisarz plebiscytowy, wystosował odezwę do ludności polskiej zamieszkującej Górny Śląsk przed zbliżającym się plebiscytem.

2023-02-22

22.02.1920

W Głogówku odbyło się zebranie towarzystwa oświaty im. św. Jacka celem założenia miejscowego towarzystwa śpiewu.

2023-02-21

21.02.1919

Powstał klub sportowy Szombierki Bytom.

2023-02-20

20.02.1927

Przedstawienie teatralne pod tytułem "Zemsta Cyganki" Koła Śpiewaków w Groszowicach. Pięcioaktowy dramat cieszył się ogronym zainetersowaniem - na spektakl przybyła duża liczba mieszkańców Groszowic.

2023-02-19

19.02.1920

Gazeta Opolska poinformowała o rozpoczęciu kursu czytania i pisania w języku polskim w Kujawach, powiat prudnicki.

2023-02-18

18.02.1920

Na łamach Gazety Opolskiej ukazało się zaproszenie na zjazd delegatów Związku Sokołów Polskich Okręgu VI (śląskiego) do Bytomia. 

2023-02-17

17.02.1920

Gazeta Opolska opublikowała odezwę Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej do mieszkańców Górnego Śląska.

2023-02-16

16.02.1936

Pierwszy zjazd śpiewaczy Okręgu Raciborsko-Kozielskiego Związku Polskich Kół Śpiewaczych na Śląsku Opolskim.

2023-02-15

15.02.1931

Wieczór karnawałowy klubu sportowego "Naprzód".

2023-02-14

14.02.1920

Kółko oświatowe zorganizowało w Folwarku wieczornicę z teatrem, śpiewai i deklamacjami.

2023-02-13

13.02.1920

W Opolu odbyło się spotkanie Towarzystwa Kupców celem zapoznania się ze sprawozdaniem z walnego zebrania związku.

2023-02-12

12.02.1920

Na łamach Gazety Opolskiej Biblioteki Towarzystw Czytelni Ludowych zachęcały do czytania polskich książek.

2023-02-11

11.02.1926

Na polskie przedstawienie Opera "La Bohéme" Polskiego Teatru z Katowic w Bytomiu przybyło 500 osób, a wśród gości był m.in. polski Konsul Generalny. 

2023-02-10

10.02.1920

„Witaj Armio waleczna! Witajcie Oswobodziciele i Sprzymierzeńcy!” - tymi słowami witała Gazeta Opolska armię francuską przybyłą na Górny Śląsk.

2023-02-09

9.02.1936

Walne zebranie Towarzystwa Śpiewu "Jutrzenka", na którym przedstawiono sprawozdanie Zarządu i referat o całokształcie ruchu śpiewaczego na Śląsku.

2023-02-08

8.02.1920

We Wrzoskach odbyło się zebranie kółka rolniczego, a w Malni spotkali się członkowie kółka oświatowego.

2023-02-07

7.02.1920

Hasłem „Swój do swego” reklamował się na łamach Gazety Opolskiej skład obuwia Józefa Buhla, mieszczący się w Opolu przy ul. św. Wojciecha. W ofercie: „trzewiki, trzewiki filcowe, pantofle i drewniaki. Wszystko z dobrej skóry i dobrze wykonane po umiarkowanych cenach”.

2023-02-07

7 lutego 1807 r. urodził się Franz Goretzki, najdłużej urzędujący burmistrz Opola. Sprawował tę funkcję (z dwuletnią przerwą) przez 28 lat (od 1841 – 1871).

2023-02-06

6 lutego 1936 r. urodził się Oswald Mateja, matematyk, drugi rektor Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Opolu w latach 1975 – 1981.

2023-02-05

5 lutego 1994 r. zmarł nagle w wieku 24 lat Joachim Halupczok, kolarz, zawodnik LKS Ziemia Opolska, srebrny medalista Igrzysk Olimpijskich w Seulu (1988) w jeździe drużynowej na czas, mistrz świata w wyścigu ze startu wspólnego w 1989 r. i wicemistrz świata w wyścigu drużynowym w 1989 r.

2023-02-04

4 lutego 1904 r. w Zakrzewie urodził się Jan Łangowski, od 1931 r. redaktor „Nowin Opolskich”, więzień Buchenwaldu, po wojnie redaktor „Dziennika Zachodniego”.

2023-02-03

3 lutego 1987 r. w Opolu w wieku 87 lat zmarła Stefania Mazurek, wybitny pedagog, organizatorka polskiego szkolnictwa w Opolu po II wojnie światowej, wieloletnia dyrektorka Liceum dla Pracujących w Opolu. W czasie wojny zorganizowała w Warszawie Tajne Pedagogium Ziem Zachodnich, współpracowała z Departamentem Oświaty Delegatury Rządu na Kraj.

2023-02-02

2 lutego 1943 r. z opolskiej katedry wywieziono dzwon „Wojciech”, który przez wieki wzywał mieszkańców Opola na modlitwę i „na trwogę”.

2023-02-01

1 lutego 1812 r. urodził się Adolf Wiener, rabin opolskiej gminy żydowskiej w latach 1853 – 1893

2022-12-31

31.12.1938

Wiceprezes Dzielnicy I Związku Polaków w Niemczech, Arka Bożek, otrzymał od opolskiego gestapo zakaz pobytu na Śląsku oraz wszystkich ziemiach w Niemczech zamieszkałych przez Polaków.

2022-12-30

30.12.1928

Spotkanie bożonarodzeniowe w Opolu zorganizowane przez Związek Polaków w Niemczech. Wzięło w nim udział 400 osób.

2022-12-29

29.12.1926

Spotkanie bożonarodzeniowe mniejszości polskiej w Zaborzu, powiat Zabrze.

2022-12-28

28.12.1926

Spotkanie bożonarodzeniowe w Dobrzeniu Wielkim.

2022-12-27

27.12.1925

Przedstawienie katowickiego Polskiego Teatru w Bytomiu w Teatrze miejskim. Na Operę "Fausta" w języku polskim przybyło około 500 osób

2022-12-26

26.12.1920

W Wójtowej Wsi Towarzystwo Polek urządziło teatr dziecięcy połączony z gwiazdką dla dzieci.

2022-12-25

25.12.1920

„Wśród ciszy nocnej rozbrzmiały dzwony… Dzwięki, jak ptaki lecą w niebiosy, Brzmią stutysięczne podniebne głosy: Dzieciątko, Jezus! Bądź pochwalony… Przez śnieżne pola – krysztalne szrony… Mkną słodkie, czyste, radosne tony… W noc wigilijną… Helena Ołdakowska, W noc wigilijną (na łamach Gazety Opolskiej).

2022-12-24

24.12.1920

Gazeta Opolska nie ukazała się z powodu zakazu władzy koalicyjnej, który był reakcją na artykuł z dnia 11 grudnia 1920 r. pt. „Czy jeszcze zwłoka?”. Zakaz wprowadzono na 4 dni.

2022-12-23

23.12.1920

Księgarnia Gazety Opolskiej polecała na Boże Narodzenie do kupenia: ozdoby na ołtarzyki, gwiazdki i aniołki, zaramowane obrazy, piękne bukiety z papieru na stół, długie pasy papierowe i serwetki, a także albumy poezji, dzieje Polski, śpiewniki polskie, żywoty świętych i inne książki.

2022-12-22

22.12.1920

W Katowicach zakończyła się trzydniowa wystawa ozdób gwiazdkowych i zabawek polskiej produkcji. Na wystawie można było nabyć prezenty na zbliżające się święta.

2022-12-21

21.12.1920

Zakończył się bezpłatny kurs harcerski dla starszej młodzieży powiatów: raciborskiego, głubczyckiego, prudnickiego, strzeleckiego, opolskiego, tarnogórskiego, lublinieckiego, oleskiego i kluczborskiego. Uczestnicy zobowiązani byli mieć ze sobą: „ciepłe krótkie ubranie, mocne trzewiki, jedną zmianę bielizny, przybory do jedzenia, przybory do mycia się, do szycia, szczotki, koc, poszewkę na poduszkę”.

2022-12-20

20.12.1930

Uroczystość gwiazdkowa w Wysokiej - kolędy, jasełka.

2022-12-19

19.12.1935

Uroczystości gwiazdkowe w Borkach Wielkich - występy dzieci i młodzieży, recytacje, przemówienia, wspólne śpiewanie kolęd przy choince.

2022-12-18

18.12.1920

W Przysieczy odbył się więc plebiscytowy. Słuchacze dowiedzieli się, „kto za Polską głosować powinien: kto nie chce, aby jego dzieci lub wnuki pozbawiono wiary katolickiej, kto dzieciom swoim życzy postępu, kto chce w domu pozostać, a nie tułać się, kto chce więcej roli, kto nie chce wojny”.

2022-12-17

17.12.1920

W Rolniku w Opolu odbyło się posiedzenie wszystkich towarzystw św. Jacka w powiecie opolskim.

2022-12-16

16.12.1935

Uroczystości gwiazdkowe w Borkach Małych - występy dzieci i młodzieży, recytacje, przemówienia, wspólne śpiewanie kolęd przy choince.

2022-12-15

15.12.1935

W Raciborzu Towarzystwo Górnośląskie odegrało sztukę "Życie i śmierć św. Barbary".

2022-12-14

14.12.1920

W Groszowicach na sali p. Datki odbył się więc kobiet.

2022-12-13

13.12.1920

100 marek nagrody zaoferował właściciel kołowca, który skradziono na dworcu w Szczepanowicach. Opis zaginionego pojazdu: „marka Gorikke, żółte stalowe dzwona (felgi), kierownica skierowana do góry”.

2022-12-12

12.12.1938

W Otmęcie odbył się pobrzeb ks. prob. Karola Koziołka, honorowego prezesa Dzielnicy I Związku Polaków w Niemczech.

2022-12-11

11.12.1930

Poświęcenie nowej harcówki Drużyny Harcerskiej im. B. Koraszewskiego mieszczącej się w "Rolniku" w Opolu.

2022-12-10

10.12.1920

W "Gazecie Opolskiej" ukazało się zaproszenie na koncert skrzypcowy Ireny Dubiskiej ze współudziałem artysty-śpiewaka Aleksandra Dembowskiego. W programie znalazły się utwory Moniuszki, Chopina i Paderewskiego. Po koncercie zapowiedziano przedstawienie  „Damy i Huzary” teatru górnośląskiego, pod dyrekcją Henryka Cepnika.

2022-12-09

9.12.1931

Opolscy harcerze świętują mikołajki.

2022-12-08

8.12.1925

Wieczór polski w Mikulczycach, powiat Tarnowskie Góry.

2022-12-07

7.12.1920

W hotelu Germania w Pyskowicach odbyło się wielkie zebranie plebiscytowe. „Ścisk był niesłychanie wielki, mnóstwo osób stało na dworze, a dużo odeszło, nie mogąc już nic usłyszeć. Przemawiał nasz komisarz, p. Korfanty, w słowach jasnych i treściwych objaśniając, jak mamy korzystać z wielkiej chwili dziejowej i urządzić się jak najlepiej na własnej ziemi”.

2022-12-06

6.12.2020

W Gliwicach na sali koncertowej odbył się koncert skrzypcowy Ireny Dubiskiej. Sprzedaż biletów prowadził Bank Przemysłowców.

2022-12-05

5.12.1920

W Gazecie Opolskiej ukazało się ogłoszenie następującej treści: „Na Święta Bożego Narodzenia chcecie mieć przecież nowy kapelusz! Jeżeliście są mądrzy, to wyszukajcie jaki stary kapelusz i przynieście go zaraz do miejsca przyjęcia – fabryki słomkowych i filcowych kapeluszy. Stary kapelusz będzie tam wyczyszczony, farbiony, przetłoczony, nowo obszyty w wstążkę i pasek i rezultat jest. Wasz stary kapelusz będzie znów jak nowy!!”. Tak reklamował się Paul Thomas, którego zakład mieścił się na ul. Małapańskiej 15.

2022-12-04

4.12.1927

W Kolonii Biskupskiej w szkole katolickiej odbył sie polski wieczór teatralny.

2022-12-04

4 grudnia zmarła księżna Judyta, córka Konrada Mazowieckiego, żona księcia opolskiego Mieszka II Otyłego, a po jego śmierci Henryka III Białego wrocławskiego. Data roczna jej śmierci nie jest znana (między 1257 – 1265).

 

2022-12-03

3.12.1981

Zmarł Karol Bieniusa, działacz Związku Polaków w Niemczech, kół śpiewaczych, Związku Polskiej Młodzieży Katolickiej.

2022-12-03

3 grudnia 1233 r. papież Grzegorz IX w specjalnie wydanej bulli wziął w opiekę księżną opolską Wiolę i jej synów Mieszka i Władysława.

 

2022-12-02

2.12.1920

W "Gazecie Opolskiej" ukazał się apel Polaków zamieszkałych w Ameryce: "My, Polacy, zebrani na wiecu w Braddock ku obronie zagrożonych praw ludu polskiego na Górnym Śląsku, przesyłamy braciom naszym, Górnoślązakom, gotującym się do plebiscytu, najserdeczniejsze pozdrowienia i wyrazy szczerego podziwu, oraz wdzięczności naszej za ich wytrwałość w zmaganiu się z prusactwem".

2022-12-02

2 grudnia 1938 r. urodził się Henryk Brejza, piłkarz Odry Opole, w barwach której rozegrał ponad pół tysiąca spotkań, reprezentant Polski.

 

2022-12-01

1.12.1935

Polska gwiazdka w gimnazjum w Bytomiu, na którą złożyły się opowieści uczniów o zwyczajach gwiazdkowych oraz kolędy w wykonaniu chóru szkolnego.

2022-12-01

1 grudnia 1963 r. w Opolu urodził się Marek Czakon, łyżwiarz i piłkarz, wychowanek opolskiej Odry, reprezentant Polski do lat 21, piłkarz klubów skandynawskich i niemieckich.

 

2022-11-30

30.11.1920

W Opolu odbyło się posiedzenie Grona Obywatelskiego, poświęcone obchodowi rocznicy powstania listopadowego. Po przemówieniach i recytacjach - na zakończenie -  odśpiewano "Rotę".

2022-11-30

30 listopada 1930 r. w Okocimiu urodził się Jerzy Heller, pedagog, pianista, wieloletni dyrektor Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Opolu.

 

2022-11-29

29 listopada 1884 r. w Opolu urodził się znany niemiecki dyplomata Hans Adolf von Moltke. W latach 1920 – 1922 pracował w Opolu jako przedstawiciel rządu Republiki Weimarskiej przy organizacji plebiscytu na Górnym Śląsku, od 1934 r. ambasador III Rzeszy w Polsce.

2022-11-28

28 listopada 1971 r. Zespół Szkół Zawodowych w Opolu otrzymał imię Stanisława Staszica.

2022-11-27

27 listopada 2003 r. zmarł Alojzy Wierzgoń, nauczyciel, malarz, autor książek o kościołach i kapliczkach drewnianych na Opolszczyźnie.

 

2022-11-26

26 listopada 1804 r. urodził się Fryderyk Wilhelm Grundmann, twórca opolskiego przemysłu cementowego.

 

2022-11-25

25 listopada 1930 r. urodził się Jan Śliwak, opolanin od 1945 r., trener piłkarski i działacz sportowy przez kilkadziesiąt lat związany z Odrą Opole.

 

2022-11-24

24 listopada 1810 r. odczytano dekret kasujący opolski klasztor dominikanów. Po kasacie klasztoru dominikanie już nigdy nie wrócili do Opola.

 

2022-11-23

23 listopada 1810 r. odczytano dekret kasujący kolegiatę opolską oraz klasztor franciszkanów w Opolu. Majątek obu wspólnot przejął rząd pruski.

 

 

2022-11-22

22 listopada 1981 r. uroczyście obchodzono w Opolu Święto Kolejarza. W trakcie nabożeństwa, odprawianego przez ks. biskupa Wacława Wyciska, poświęcony został sztandar Komisji Zakładowej NZSS „Solidarność” przy Lokomotywowni Opole.

 

2022-11-21

21 listopada 1987 r. nastąpiło otwarcie i poświęcenie Muzeum Diecezjalnego w Opolu.

2022-11-20

20 listopada 1655 r. przebywający w Opolu król Polski Jan Kazimierz wydał tzw. „uniwersał opolski”, wzywający do walki ze Szwedami (w ramach tzw. „potopu szwedzkiego”).

 

2022-11-19

19 listopada 1856 r. wydany został statut cechu mydlarzy i świecarzy w Opolu.

2022-11-18

18 listopada 1862 r. ciemne dotąd Opole oświetliło 140 lamp gazowych, zamontowanych staraniem burmistrza Franza Goretzkiego.

 

2022-11-17

17 listopada 1295 r. biskup wrocławski Jan Romka wraz z księciem opolskim Bolesławem I wydał dokument, w którym wyznaczone zostały nowe granice dóbr kościelnych w Opolu i okolicach. Dokumentem tym biskup Jan potwierdził powstanie parafii przy kolegiacie (dzisiejszej katedrze) pw. Świętego Krzyża w Opolu. Od tej pory świątynia ta pełniła rolę kościoła parafialnego dla całego Opola i kilkunastu podopolskich miejscowości przez kolejne 600 lat, aż do początków XX wieku! Przy okazji książę ufundował nową, jedenastą prebendę dla opolskiej kolegiaty. W dokumencie tym po raz pierwszy wspomniano także o funkcjonowaniu na opolskiej Górce konwentu dominikanów.

2022-11-16

16 listopada 1528 r. wydany został w Opolu „Ordunek górny”, przywilej gwarecki regulujący warunki pracy i płacy w kopalniach srebra i ołowiu na Górnym Śląski.

 

2022-11-15

15 listopada 1890 r. odbyło się pierwsze w dziejach Opola przedstawienie w języku polskim, zorganizowane przez Towarzystwo Polsko-Katolickie.

 

2022-11-14

14 listopada 1961 r. powołano do życia Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu-Bierkowicach. Pierwszym dyrektorem został etnograf Stanisław Bronicz.

 

2022-11-13

13 listopada 2004 r. w Bonn-Bad Godesberg zmarł Gerhard Neumann, wybitny malarz i grafik, urodzony w Opolu 15 sierpnia 1907 r. Do jednych z jego najpiękniejszych prac należy obraz zatytułowany „Kry sunące Odrą” (w oryginale „Eisgang auf der Oder”).

 

2022-11-12

12 listopada 1958 r. klub Budowlani Opole zmienił nazwę na OKS Odra Opole.

2022-11-11

11 listopada 1961 r. w Opolu oddano do użytku lodowisko Toropol.

 

2022-11-10

10 listopada 1531 r. biskup wrocławski Jakub von Salza potwierdził kolegiacie pw. Świętego Krzyża w Opolu jej wszystkie przywileje i posiadłości.

 

2022-11-09

9 listopada 1885 r. w domu przy obecnej ul. Strzelców Bytomskich 9 w Opolu przyszedł na świat Theodor Kaluza (Kałuża), wybitny matematyk i fizyk, profesor Uniwersytetu w Getyndze, twórca teorii Kaluzy-Kleina, łączącej teorię względności z elektromagnetyzmem. Zmarł w Getyndze w 1954 r.

 

2022-11-08

8 listopada 1563 r. cesarz Ferdynand I wydał edykt zakazujący Żydom osiedlania się w Opolu.

 

2022-11-07

7 listopada 1995 r. w szpitalu w Opolu urodziły się pięcioraczki (ze Zdzieszowic).

2022-11-06

6 listopada 1667 r. przybyli do Opola jezuici (z o. Wacławem Szwertferem) rozpoczęli starania o uruchomienie gimnazjum jezuickiego w Opolu.

 

2022-11-05

5 listopada 1835 r. w Atenach zmarł Thomas Myrtek, rzeźbiarz, którego liczne prace znajdują się także w Opolu.

2022-11-04

4 listopada 1839 r. urodził się Julius Pringsheim, przedstawiciel rodziny będącej właścicielem największego opolskiego browaru. Prężnie działający przedsiębiorca, społecznik, radny miejski, przewodniczący gminy żydowskiej.

 

2022-11-03

3 listopada 1956 r. rozpoczęła działalność Rozgłośnia Polskiego Radia w Opolu.

2022-11-02

2 listopada 1956 r. w Londynie zmarł Leo Baeck, w latach 1897 – 1907 r. rabin wspólnoty żydowskiej w Opolu, budowniczy nowej synagogi (1907 r.), jeden z liderów judaizmu postępowego.

 

2022-11-01

1 listopada 1566 r. w Opolu urodził się Eliasz Kuntschius, opolski lekarz, aptekarz i poeta, jego dom mieścił się przy dzisiejszej ul. Św. Wojciecha.

 

2022-10-31

31 października 1512 r. książę opolski Jan Dobry wraz z księciem raciborskim Walentynem Garbatym dołączyli do swego układu sukcesyjnego Jerzego Hohenzollerna, margrabiego Ansbach, syna Zofii Jagiellonki (brata wielkiego mistrza krzyżackiego, Albrechta Hohenzollerna). Po śmierci obu pierwszych władców to właśnie Jerzy objął rządy w Księstwie Opolsko-Raciborskim.

 

2022-10-30

30 października 1810 r. król Prus Fryderyk Wilhelm III wydał edykt sekularyzacyjny, na mocy którego zlikwidowano opolskie klasztory dominikanów, franciszkanów oraz kolegiatę, a państwo pruskie przejęło znajdujące się na jego terenie majątki kościelne.

 

2022-10-29

29 października 1944 r. w Koschendorf (Czechy) urodził się Harry Duda, znany opolski poeta, dziennikarz, tłumacz, między innymi Psalmów Dawida, Zasłużony Obywatel Miasta Opola.

 

2022-10-28

28 października 1813 r. wydane zostało rozporządzenie Wikariatu Generalnego we Wrocławiu o przeniesieniu obrazu Matki Boskiej Piekarskiej (obecnie Opolskiej) z kościoła pw. Św. Trójcy do kolegiaty (obecnie katedry) Świętego Krzyża w Opolu.

 

2022-10-27

27 października 1595 r. Rada Miasta Wrocławia wydała dokument potwierdzający przywilej miasta Opola do posiadania promu na Odrze.

2022-10-26

26 października 1954 r. Rada Ministrów podjęła decyzję o przeniesieniu siedziby Wyższej Szkoły Pedagogicznej z Wrocławia do Opola.

 

2022-10-25

25 października 1913 r. otwarto port rzeczny w Zakrzowie (obecnie dzielnica Opola).

 

2022-10-24

24 października 1945 r. rozpoczął swą działalność pierwszy zawodowy Teatr Ziemi Opolskiej, którego siedziba znajdowała się przy ówczesnej ul. R. Traugutta 1 (dziś budynek Filharmonii). Premierowym spektaklem była „Moralność Pani Dulskiej” G. Zapolskiej.

 

2022-10-23

23 października 1958 r. powstało Biuro Wystaw Artystycznych w Opolu. Kierownikiem został Ignacy Paprotny.

 

2022-10-22

22 października 1890 r. Magistrat opolski wydał koncesję dla Moritza Kassela na sprzedaż wina, piwa i destylowanych trunków w kamienicy przy Rynku pod numerem 31.

2022-10-21

21 października 2014 r. w wieku 84 lat zmarła w Opolu Róża Bednorz (z domu Wróbel), harcerka, łączniczka, od 1954 r. związana z Opolem i Centralnym Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach – Opolu, aktywna działaczka „Wspólnoty Polskiej”. Pochowana została w Alei Zasłużonych na cmentarzu komunalnym w Opolu, u boku swego męża Zbyszko Bednorza.

2022-10-20

20 października 1537 r. wydany został transumpt dokumentu, w którym król czeski Władysław zezwolił na odbywanie jarmarków w Opolu w dniu św. Jana Chrzciciela.

2022-10-18

18 października 1627 r. obradujący w Opolu sejm powszechny księstwa opolsko-raciborskiego uchwalił m.in. wsparcie, w wysokości 200 talarów, na potrzeby kolegiaty pw. Św. Krzyża w Opolu.

2022-10-18

19 października 1942 r. w Opolu urodził się Dieter Messner, romanista, profesor Uniwersytetu w Salzburgu, członek wielu prestiżowych międzynarodowych towarzystw naukowych.

2022-10-17

17 października 1965 r. oddano pierwszy w Opolu Dom Studenta, mogący pomieścić 600 mieszkańców.

2022-10-16

16 października 1947 r. powstał Komitet Badań Prehistorycznych, dzięki któremu rozpoczęto prace wykopaliskowe na Ostrówku. Jego przewodniczącym został Jan Świderski, nauczyciel, pierwszy dyrektor Liceum Pedagogicznego w Opolu, jeden z współzałożycieli Opolskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk i Instytutu Śląskiego w Opolu. Zmarł 17 października1965 r.

2022-10-15

15 października 1883 r. nastąpiło poświęcenie nowego kościoła pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Groszowicach (obecnej dzielnicy Opola).

2022-10-14

14 października 1937 r. w Domu Polskim w Opolu odbyło się pierwsze przedstawienie polskiego zespołu kukiełkowego założonego przez Alojzego Smolkę. Artyści wystawili „Cztery mile za piec” Marii Kownackiej.

2022-10-13

13 października 1655 r., uciekając przez Szwedami, przybył do Opola król Polski, Jan Kazimierz.

2022-10-12

12 października 2012 r. w wieku 86 lat zmarł Kazimierz Kowalski, pisarz, prozaik, dziennikarz, autor wielu słuchowisk radiowych, animator kultury, prezes opolskiego Oddziału Związku Literatów Polskich.

2022-10-11

11 października 1913 r. w Skalmierzycach urodził się Zbyszko Bednorz, poeta, powstaniec warszawski, badacz dziejów Śląska.
 

2022-10-10

10 października 1981 r. na terenie Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego w Opolu odsłonięto pomnik św. Katarzyny, patronki kolejarzy oraz poświęcono sztandar Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność”. Uroczystą mszę św. polową odprawił ks. bp Antoni Adamiuk. W uroczystości wzięły udział delegacje NSZZ „Solidarność” z całego kraju, także delegacja Stoczni Gdańskiej.
 

2022-10-09

9 października 1864 r. w Rouen we Francji urodził się przyszły generał Henri Louis Le Rond. W latach 1920 – 1922 Le Rond pełnił funkcję przewodniczącego Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku z siedzibą w Opolu. 
 

2022-10-08

8 października 1959 r. w Opolu odbyło się pierwsze przedstawienie Teatru 13 Rzędów pod kierownictwem Jerzego Grotowskiego. Był nim „Orfeusz” według Jeana Cocteau.
 

2022-10-07

7 października 1945 r. w Teatrze Miejskim w Opolu wystawiono pierwsze polskie przedstawienie, „Zemsta” Aleksandra Fredry.
 

2022-10-06

6 października 1644 r. Rada Miasta Opola wydała dokument potwierdzający kradzież depozytu z miejskiego skarbca przez dragonów Kaliksteina w czasie pobytu Szwedów w Opolu w 1632 r.
 

2022-10-05

5 października 2012 r. w Opolu zmarł w wieku 59 lat Stefan Leletko, sztangista, reprezentant opolskiej Odry, uczestnik Igrzysk Olimpijskich w Montrealu (1976 r.) i Moskwie (1980 r.), mistrz świata z 1982 r., brązowy medalista mistrzostw świata (1983 r.), mistrz Europy (1982 r.), dwukrotny wicemistrz Europy (1979 r., 1980 r.) oraz brązowy medalista mistrzostw Europy (1983 r.), rekordzista świata w podrzucie w 1982 r. (

2022-10-03

3 października 1818 r. położono kamień węgielny pod budowę nowego opolskiego Ratusza, wzorowanym na Palazzo Vecchio we Florencji. Do nadzoru prac wykończeniowych zatrudniono słynnego architekta Karla Friedricha Schinkla. Ratusz oddano do użytku w 1820 r.
 

2022-10-02

2 października 1853 r. zmarł Karol Ignacy Lorinser, radca sanitarny, Honorowy Obywatel Opola. Przez 26 lat kierował służbą zdrowia rejencji opolskiej, położył wielkie zasługi w zwalczaniu epidemii cholery i duru brzusznego na Górnym Śląsku, a także w propagowaniu wychowania fizycznego.
 

2022-10-01

1 października 1946 r. nastąpiło oficjalne otwarcie Miejskiej Szkoły Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Opolu.
 

2022-09-30

30 września 1966 r. odbyła się pierwsza inauguracja roku akademickiego w Wyższej Szkole Inżynierskiej w  Opolu.
 

2022-09-29

29 września 1854 r. król pruski Fryderyk Wilhelm IV wjechał do Opola przez Bramę Mikołajską (zamkniętą od 1497 r.)
 

2022-09-28

28 września 1865 r. w Opolu urodził się Friedrich Wilhelm Kuhnert, światowej sławy malarz zwierząt, głównie afrykańskich. Był bardzo płodnym artystą, podobno istnieje około 8.000 jego prac rozsianych po całym świecie. Zmarł 11 lutego 1926 r.
 

2022-09-27

27 września 2004 r. Zespół Szkół Ekonomicznych w Opolu otrzymał imię gen. Stefana Roweckiego „Grota”.

2022-09-26

26 września 1956 r. Odra Opole rozegrała towarzyszki mecz z brazylijskim klubem AFC Belo Horizonte, jedną z najsłynniejszych drużyn brazylijskich. Mecz zakończył się wynikiem 3 – 0 dla gości.
 

2022-09-25

25 września 1950 r. urodził się Stanisław Szozda, zawodnik LZS Zieloni Opole oraz LKS Ziemia Opolska, dwukrotny wicemistrz olimpijski (w Monachium i Montrealu) w jeździe drużynowej na czas w kolarstwie szosowym, wielokrotny medalista mistrzostw świata, zwycięzca Wyścigu Pokoju (1974 r.) i Tour de Pologne (1971 r.)
 

2022-09-24

24 września 1976 r. zmarł biskup ordynariusz opolski Franciszek Jop. W latach  1946 – 1956 był biskupem pomocniczym diecezji sandomierskiej, od grudnia 1956 r. biskupem opolskim.

2022-09-23

23 września 1970 r. otwarto Muzeum Wsi Opolskiej w Bierkowicach.

2022-09-22

22 września 1612 r. cesarz Maciej wystawił dokument zatwierdzający prawo Opola do warzenia piwa w 45 podopolskich miejscowościach.  
 

2022-09-21

21 września 1382 r. zmarł książę Bolesław III opolski, brat Władysława Opolczyka. Często przebywał na dworze cesarza Karola IV Luksemburga, towarzysząc mu m.in. w wyprawie do Rzymu, Luksemburga i Awinionu. Fundator nagrobków swego ojca, dziada i żony w Kaplicy św. Anny w kościele oo. Franciszkanów w  Opolu. Tam też został sam pochowany.

2022-09-20

20 września 1949 r. w Teatrze Kukiełkowym w Opolu odbyło się pierwsze wystawienie sztuki „O Kasi, co gąski zgubiła”, pod kierunkiem Alojzego Smolki.

2022-09-19

19 września 1957 r. nastąpiło otwarcie Klubu Międzynarodowej Prasy i Książki w Opolu, jego kierownikiem został Wojciech Wawrzynek. Klub funkcjonował do marca 1994 r.
 

2022-09-18

18 września 2017 r. w Parku Nadodrzańskim odsłonięto popiersie Junony, replikę rzeźby nagrodzonej na wystawie światowej w 1867 r. w Paryżu, która stała w różnych miejscach Opola (naprzeciw poczty, w parku zamkowym, parku odrzańskim).
 

2022-09-17

17.09.1981

W wypadku samochodowym zginął  Franciszek Hawranek, nauczyciel, historyk, badacz dziejów Śląska, pracownik Instytutu Śląskiego i Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu.

2022-09-16

16 września 1984 r. na lotnisku w Polskiej Nowej Wsi doszło do największej w historii Opolszczyzny katastrofy lotniczej. W wyniku upadku samolotu AN-2 śmierć poniosło 12 osób, a 14 odniosło różnego rodzaju obrażenia.
 

2022-09-15

15 września 1946 r. odbyły się w Opolu dożynki śląskie z udziałem Bolesława Bieruta, Władysława Gomułki i Aleksandra Zawadzkiego. Mszę św. odprawił ks. Bolesław Kominek.
 

2022-09-14

14 września 1564 r. cesarz Maksymilian II nadał Radzie Miasta Opola prawo do używania czerwonej pieczęci.
 

2022-09-13

13 września 1841 r. urodził się Konstanty Damrot, poeta, pisarz, nauczyciel, działacz górnośląski, dyrektor Seminarium Nauczycielskiego w Opolu. Jego imię nosi jedna z opolskich ulic.
 

2022-09-12

12 września 1746 r. w Opolu urodził się Carl Friedrich Ludwig Schäffer, wybitny pianista, skrzypek i kompozytor. Komponował liczne utwory wokalne i instrumentalne, m.in. serenady, koncerty fortepianowe z towarzyszeniem orkiestry, tańce, arie, pieśni, a także dwie opery. Zmarł w 1817 r.
 

2022-09-11

11 września 1810 r. urodził się Józef Bernard Bogedain, przez 10 lat radca szkolny i rejencyjny w Opolu, od 1857 r. biskup pomocniczy wrocławski.

2022-09-10

10 września 1890 r. zaczęła wychodzić „Gazeta Opolska”, pismo poświęcone sprawom politycznym i społecznym, wydawane przez Bronisława Koraszewskiego.

2022-09-09

9 września 1945 r. nastąpił ingres ks. Bolesława Kominka do kościoła Świętego Krzyża w Opolu.
 

2022-09-08

8 września 1972 r. Sąd Wojewódzki w Opolu skazał Jerzego Kowalczyka na karę śmierci (zamienioną później na dożywocie), a Ryszard Kowalczyka na 25 lat więzienia za wysadzenie auli WSP.

2022-09-07

7 września 1251 r. zmarła księżna opolska Wiola, żona księcia Kazimierza I opolskiego, z pochodzenia prawdopodobnie Bułgarka, córka cara Kołojana I, księżna Kalisza i Rudy.
 

2022-09-06

6 września 1980 r. w Opolu odbyło spotkanie delegacji zakładów pracy, zakończone powołaniem Międzyzakładowego Komitetu Zzałożycielskiego, którego trzyosobowa delegacja w składzie: Roman Kirsztein, Bogusław Bardon, Edward Żuraw była obecna na Zjeździe w Gdańsku 17 września 1980 r.
 

2022-09-03

3 września 1905 r. w Kamieńcu Podolskim urodził się Stefan Chmielnicki, poeta, prozaik, reporter, od 1945 r. związany z Opolem.
 

2022-09-02

2 września 1973 r. na Stadionie Śląskim w Chorzowie Jerzy Szczakiel  został pierwszym polskim indywidualnym mistrzem świata na żużlu. 
 

2022-09-01

1 września 1946 r. otwarto Muzeum Miejskie w Opolu.
 

2022-08-31

31 sierpnia 1939 r. w przeddzień wybuchu II wojny światowej rozpoczęła się akcja aresztowania przez służby niemieckie działaczy Związku Polaków w Niemczech, Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech i innych organizacji oraz ich wywózka do obozów koncentracyjnych (tzw. Septemberaktion).   

2022-08-30

30 sierpnia 1945 r. urodziła się Czesława Stadnik-Dubiel, zootechnik, wieloletnia dyrektorka opolskiego ZOO.
 

2022-08-29

29 sierpnia 1904 r. w Mandżurii urodził się Jerzy Słupecki, profesor logiki, w latach 1962 – 1966 rektor Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu (zob. 15 stycznia).
 

2022-08-28

28 sierpnia 1615 r. wybuchł w Opolu pożar, który ogarnął całe miasto. Zginęło w nim ponad 100 mieszkańców miasta. Podobny pożar miał miejsce tego samego dnia 1622 r.  
 

2022-08-27

27 sierpnia 1281 r. zmarł książę Władysław I opolski, syn księcia Kazimierza i Wioli, ze względu na swoją działalność kolonizacyjną zwany „ ojcem miast górnośląskich”. Dzięki niemu powstały m.in. takie miejscowości, jak: Bytom, Kęty, Pszów, Żory, Wodzisław Śląski, Gliwice, Oświęcim, Pyskowice, Lubliniec, Strzelce Opolskie. Fundator wielu klasztorów (w Opolu, Wodzisławiu Śląskim, Bytomiu, Głogówku, Raciborzu, Oświęcimiu, Cieszynie, Rudach, Orłowej). Za jego czasów doszło do drugiej lokacji Opola. Prowadził aktywną politykę wewnętrzną i zagraniczną. Pochowany został w klasztorze cystersów w Rudach koło Raciborza.
 

2022-08-26

26 sierpnia 1926 r. założono w Opolu Górnośląskie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej, skupiające kobiety polskie zaangażowane w sprawy narodowe i polityczne.
 

2022-08-25

25 sierpnia 1895 r. zmarł w Opolu Adolf Wiener, rabin opolskiej gminy żydowskiej, nauczyciel opolskiego gimnazjum, honorowy obywatel miasta Opola (zob. 28 stycznia, 1 lutego).
 

2022-08-24

24 sierpnia 1972 r. juniorzy opolskiej Odry zdobyli mistrzostwo Polski w piłce nożnej (w tej kategorii wiekowej). Jest to jeden z największych sukcesów opolskiego klubu w jego historii.
 

2022-08-23

23 sierpnia 1163 r. Mieszko Laskonogi (Plątonogi) objął rządy w wydzielonej mu dzielnicy (górno)śląskiej, dając tym samym początek opolskiej linii Piastów.
 

2022-08-22

22 sierpnia 1393 r. z Krakowa wyruszyła wyprawa wojenna na księstwo opolskie (w ramach wojny toczonej przez Władysława Jagiełłę z księciem Władysławem Opolczykiem).
 

2022-08-21

21 sierpnia 1891 r. w Opolu urodził się Maximilian (Gustav) Hennig, wirtuoz skrzypiec, kompozytor i muzykolog, autor podręcznika gry na skrzypcach. Zmarł w 1989 r. w Berlinie.
 

2022-08-20

20 sierpnia 1959 r. została przywieziona do opolskiego ZOO słonica Taruka.
 

2022-08-19

19 sierpnia 1812 r. w Opolu zmarł Jan Karol Stock, lekarz medycyny, profesor Górnośląskiego Instytutu Położniczego w Opolu, autor pierwszego opolskiego bedekera, wydanego w Opolu w 1805 r. 
 

2022-08-18

18 sierpnia 1914 r. dr Max Troplowitz został powołany na doradcę do spraw medycznych dla okręgu opolskiego. Troplowitz prowadził prywatną praktyke lekarską przy ul. Krakowskiej 27, pracował także w szpitalu i lazarecie, zdobył specjalizację w zakresie chorób płuc.
 

2022-08-17

17 sierpnia 1951 r. w Opolu powołano cztery nowe technika: Technikum Handlowe, Finansowe, Pocztowe i Statystyczne. Wszystkie one dały potem podstawy do powołania Technikum Ekonomicznego.
 

2022-08-16

16 sierpnia 1557 r. cesarz Ferdynand I zezwolił mieszkańcom Opola na pobieranie opłaty mostowej oraz zatwierdził wszystkie dotychczasowe przywileje.
 

2022-08-15

15 sierpnia 1945 r. decyzją prymasa kardynała Augustyna Hlonda została utworzona Administracja Apostolska Śląska Opolskiego.

2022-08-14

14 sierpnia 1965 r. powstał Okręg Opolski Związku Śląskich Kół Śpiewaczych.
 

2022-08-13

13 sierpnia 1966 r. obchodzono w Opolu milenium chrztu Polski. Uroczystą sumę w katedrze opolskiej w obecności całego Episkopatu odprawił ordynariusz diecezji poznańskiej, abp Antoni Baraniak, a kazania głosił kard. Stefan Wyszyński. W niedzielę 14 sierpnia miała miejsce msza św. w Kamieniu Śląskim, odprawiona przez abp. Karola Wojtyłę, z kazaniem kard. S. Wyszyńskiego.
 

2022-08-12

12  sierpnia 1959 r. o. Edward Frankiewicz objął funkcję Opiekuna Społecznego PTTK nad Zabytkami. Powierzono mu społeczną opiekę nad kościołem oo. franciszkanów i obrębem klasztoru, portalami i grobami piastowskimi (zob. 29 kwietnia).
 

2022-08-11

11 sierpnia 1867 r. we Wrocławiu urodził się Max Glauer, wybitny opolski fotograf, laureat wielu nagród w konkursach fotograficznych, otrzymał tytuł „nadwornego fotografa królewskiego” wraz z prawem fotografowania rodziny królewskiej (zob. 25 sierpnia).

2022-08-10

10 sierpnia 1913 r. w Jagielnie na Dolnym Śląsku urodził się Edmund Osmańczyk, publicysta, dziennikarz, poseł kilku kadencji w czasach PRL, senator Ziemi Opolskiej w 1989 r. Przed wojną działał w Związku Polaków w Niemczech, redagował „Nowiny Codzienne” w Opolu, pracował przy „Leksykonie Polactwa w Niemczech”. W czasie II wojny działał w AK, w latach 1945 – 1946 korespondent wojenny z konferencji w Poczdamie i procesu norymberskiego. Autor „Encyklopedii ONZ i stosunków międzynarodowych”. Zmarł 4 października 1989 r.
 

2022-08-09

9 sierpnia 1382 r. książę Władysław Opolczyk ufundował klasztor paulinów na Jasnej Górze

2022-08-08

8 sierpnia 1932 r. w Brożcu koło Krapkowic urodził się Alfons Nossol, biskup ordynariusz opolski, profesor teologii, arcybiskup ad personam, współtwórca Uniwersytetu Opolskiego i jego Wielki Kanclerz, Członek Papieskiej Rady ds. Jedności Chrześcijan, Papieskich Komisji Mieszanych ds. Dialogu Teologicznego pomiędzy Kościołem katolickim i prawosławnym oraz pomiędzy Kościołem katolickim i luterańskim, przewodniczący Rady Episkopatu ds. Ekumenizmu, doktor honoris causa kilku uczelni polskich i zagranicznych (w tym Uniwersytetu Opolskiego).

2022-08-07

7 sierpnia 1680 r. Rada Miejska wydała dokument, w którym potwierdziła sprzedaż folwarku położonego za bramą Gosławicką, czyli w okolicach dzisiejszej ulicy Osmańczyka. W piśmie zastrzeżono, że pieniądze uzyskane ze sprzedaży zostaną złożone w depozycie kolegiaty św. Krzyża.
 

2022-08-06

6 sierpnia 2000 r. na Placu Wolności w Opolu został odsłonięty pomnik „Brońmy Swego Opolskiego” autorstwa Andrzeja Czyczyły. Pomnik, który stanął w parku, miał na celu upamiętnienie trudu i poświęcenia społeczeństwa w walce o obronę województwa opolskiego.
 

2022-08-05

5 sierpnia 1984 r. wmurowano kamień węgielny pod budowę kościoła pw. Przemienienia Pańskiego w Opolu.

2022-08-05

5 września 1439 r. zmarł książę opolski Jan I, syn Bolesława IV opolskiego i Małgorzaty, księżniczki goryckiej, rządził wraz ze swym bratem Mikołajem I.
 

2022-08-04

4 sierpnia 1913 r. urodził się dr Witold Adolf Arct, pionier ortopedii na Opolszczyźnie, od 1954 r. ordynator Oddziału Chirurgii Urazowej i Ortopedycznej Wojewódzkiego Szpitala Wojewódzkiego w Opolu. Zmarł w Opolu 5 sierpnia 1985 r.
 

2022-08-04

4 września 1493 r. biskup wrocławski Jan IV Roth wydał dokument, potwierdzający fundację Jana Prószkowskiego w wysokości 350 talarów na rzecz altarysty w kaplicy św. Aleksego.
 

2022-08-03

3 sierpnia 1926 r. w Ochodzach urodził się Stefan Oswald Popiołek, historyk, archiwista, współtwórca i wieloletni dyrektor Archiwum Państwowego w Opolu oraz Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach – Opolu, współinicjator Opolskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Zmarł 5 listopada 1986 r. w Opolu.
 

2022-08-02

2 sierpnia 1963 r. Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Opolu przyjęło uchwałę, zgodnie z którą Festiwal Polskiej Piosenki miał stać się stałą doroczną imprezą organizowaną w Opolu.
 

2022-08-01

1 sierpnia 1857 r. do Opola przybyły pierwsze siostry szkolne De Notre Dame i rozpoczęły prowadzenie szkoły średniej dla 26 dziewcząt. Z czasem szkoła mogła przyjąć nawet 700 uczennic.
 

2022-07-31

31 lipca 1702 r. w obawie przed skutkami wojny północnej jezuici przewieźli do Opola obraz Matki Boskiej Piekarskiej (zwanej obecnie Opolską), który od tej pory pozostał w naszym mieście aż do dnia dzisiejszego.  

2022-07-30

30 lipca 1887 r. zmarł Fryderyk Wilhelm Grundmann, twórca opolskiego przemysłu cementowego, dzięki niemu w 1857 r. powstała pierwsza Opolska Fabryka Cementu Portlandzkiego.
 

2022-07-29

29 lipca 2002 r. Archiwum Państwowe w Opolu wzbogaciło się o Księgę praw miejskich Głubczyc z 1421 r., najstarszy iluminowany kodeks śląski. Księgę podarowała Barbara Piasecka-Johnson.
 

2022-07-28

28 lipca 1974 r. w Opolu gościła kadra Tanzanii. Piłkarze Odry Opole pokonali zespół z Czarnego Lądu 8 – 1, a trzy bramki w tym spotkaniu zdobył Józef Klose.
 

2022-07-27

27 lipca 1973 r. zginął tragicznie Jan Adamek, polski działacz społeczny z Grudzic (obecnie dzielnica Opola).

2022-07-26

26 lipca 1952 r. na sesji Miejskiej Rady Narodowej zdecydowano o zamknięciu cmentarza przy ul. Wrocławskiej.
 

2022-07-25

25 lipca 1939 r. w niewyjaśnionych okolicznościach zmarł w Berlinie dr Augustyn Kośny,  lekarz, dziennikarz, uczestnik III powstania śląskiego, działacz Związku Polaków w Niemczech, współzałożyciel Związku Akademików Górnoślązaków „Silesia Superior”, redaktor naczelny „Nowin Codziennych” i „Katolika Codziennego”. Jego ciało wyłowiono z kanału w Berlinie 28 lipca. Został prawdopodobnie zamordowany przez gestapo. Jego imieniem została nazwana jedna z ulic Opola, a także szpitale w kilku miastach Śląska.
 

2022-07-24

24 lipca 1924 r. w Kielcach urodziła się Krystyna Skuszanka, uczennica studium teatralnego w Krakowie, absolwentka polonistyki na Uniwersytecie Poznańskim. Kończąc wydział reżyserii warszawskiej PWST przyjechała do Opola, by zrobić tu dyplom reżyserski. Dyplomowe przedstawienie „Sztormu” Bill-Biełocerkowskiego okazało się wielkim sukcesem i uzyskało Nagrodą Państwową w 1953 r. Krystyna Skuszanka została kierownikiem artystycznym opolskiego teatru (1953/54-1955/56).
 

2022-07-23

23 lipca 1863 r. Rada Miejska w Opolu podjęła decyzję o budowie pierwszej remizy w mieście na rogu ulic Szpitalnej i Młyńskiej.
 

2022-07-22

22 lipca 1953 r. nastąpiło otwarcie opolskiego ogrodu zoologicznego, 1963 r. oddano do użytku most Piastowski.
 

2022-07-21

21 lipca 1964 r. opolski franciszkanin, ojciec Edward Frankiewicz, został nagrodzony  Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wieloletnią działalność w upowszechnianiu kultury polskiej na Śląsku, pielęgnowanie mowy ojczystej, opiekę nad zabytkami polskości i propagowanie wiedzy o historii Śląska Opolskiego.
 

2022-07-20

20 lipca 1968 r. oddano do użytku halę widowiskowo-sportową „Okrąglak”.
 

2022-07-19

19 lipca 1963 r. otwarto w Opolu kino „Kraków”. Nazwa nawiązywała do zawartej w tym czasie umowy partnerskiej Opola z miastem Krakowem.
 

2022-07-18

18 lipca 1928 r. rozpoczęło się wyburzanie opolskiego zamku. Mimo protestu magistratu, mieszkańców Opola i działaczy Związku Polaków w Niemczech, nie udało się go ocalić. Jedyną pamiątką pozostaje do dnia dzisiejszego Wieża Piastowska.

2022-07-17

17 lipca 1975 r. w Opolu zmarł Paweł Kwoczek, prawnik, działacz społeczny, harcerz, współtwórca Związku Akademików Polaków "Minoritas". Naczelnik Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech, więzień Buchenwaldu, po wojnie członek władz Naczelnej Rady Adwokackiej, działacz opolskiego Klubu Inteligencji Katolickiej, poseł na sejm PRL.
 

2022-07-16

16 lipca 1955 r. powstał opolski Oddział Związku Literatów Polskich. Pierwszym prezesem został Rafał Urban.
 

2022-07-15

15 lipca 1415 r. 1934 r. doszło do zawalenia się wieży ratuszowej w Opolu. Przyczyną były źle prowadzone prace remontowe.
 

2022-07-14

14 lipca 1896 r. urodził się Hans Hirschberg, ostatni przed wojną rabin gminy opolskiej, który w „noc kryształową” (9/10 listopada 1938 r.) został zmuszony do podpalenia opolskiej synagogi.

2022-07-13

13 lipca 1903 r. Opole nawiedziła wielka powódź, która dotknęła głównie Zaodrze. Fala kulminacyjna osiągnęła 572 cm.
 

2022-07-12

12 lipca 1945 r. wznowił działalność Bank Ludowy. Był pierwszą placówką bankową w Opolu założoną w 1897 r.
 

2022-07-11

11 lipca 1911 r. z inicjatywy Tadeusza Koraszewskiego powstało w Opolu gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, najstarszego polskiego towarzystwa kultury fizycznej.
 

2022-07-10

10 lipca 1997 r. woda zalała opolskie dzielnice Zaodrze i Pasiekę w trakcie „powodzi tysiąclecia”.
 

2022-07-09

9 lipca 1961 r. Odra Opole zmierzyła się w Pucharze intertoto z niemieckim zespołem Vorwäts Berlin, zwyciężając 2 – 1.
 

2022-07-08

8 lipca 1869 r. Magistrat Miasta Opola wydał zezwolenie Salomonowi Kasselowi na prowadzenie sklepu z winem, piwem i destylowanymi trunkami w kamienicy przy Rynku pod numerem 31. Salomon Kassel kierował sklepem przez 36 lat,  po czy, z powodu złego stanu zdrowia, przekazał go swojemu najstarszemu synowi, Moritzowi.
 

2022-07-07

7 lipca 1997 r. zmarł harcmistrz Stefan Gorgoń, uczestnik walk pod Bzurą, harcerz Szarych Szeregów, uczestnik powstania warszawskiego (w szeregach Batalionu „Zośka”), aresztowany przez władze komunistyczne został skazany na karę śmierci, wyszedł na wolność w 1954 r. W Opolu stał się współtwórcą opolskiego środowiska Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej.
 

2022-07-06

6 lipca 1948 r. rozpoczęły się prace wykopaliskowe na opolskim Ostrówku.

2022-07-05

5 lipca 1970 r. w katedrze opolskiej odbyła się konsekracja biskupia ks. Antoniego Adamiuka na biskupa pomocniczego diecezji opolskiej. Nominacja na ten urząd została ogłoszona 7 czerwca tegoż roku, po śmierci biskupa Henryka Grządziela. Konsekracji dokonał biskup Franciszek Jop.
 

2022-07-04

4 lipca 1747 r. wydany został edykt o zbiegostwie przed wojskiem, w którym król pruski Fryderyk II Wielki nakładał kary na rodziców zbiegów.
 

2022-07-03

3 lipca 1476 r. zmarł książę opolski Mikołaj I, ojciec dziesięciorga dzieci, fundator klasztoru bernardynów poza murami Opola (kościół pw. św. Barbary stał w miejscu dzisiejszej filharmonii).
 

2022-07-02

2 lipca 1945 r. rozpoczęła prace Miejska Komisja Weryfikacyjna w Opolu. Działała do 19 listopada 1946 r.
 

2022-07-01

1 lipca 1975 r. pracę w Odrze Opole rozpoczął Antoni Piechniczek, późniejszy trener reprezentacji Polski. W ciągu 4 lat pracy w Opolu wprowadził klub do I ligi (odpowiednik dzisiejszej ekstraklasy), zdobył Puchar Ligi i mistrzostwo jesieni sezonu 1978/79, wprowadził Odrę do Pucharu UEFA.
 

2022-06-30

30 czerwca 1946 r. odbyło się referendum ludowe. W Opolu po myśli komunistów głosowało co najwyżej 40%  uczestników referendum.
 

2022-06-29

29 czerwca 2018 r. Spektakl Opolskiego Teatru Lalki i Aktora pt. „Zaginiony chłopiec” autorstwa Artura Pałygi w reżyserii Pawła Passiniego zdobył Grand Prix 24 Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej. W maju 2019 r. ten sam spektakl zdobył I nagrodę podczas XXIX Ogólnopolskiego Festiwalu Teatrów Lalkowych w Opolu.
 

2022-06-28

28 czerwca 1950 r. utworzono  województwo opolskie.
 

2022-06-27

27 czerwca 1497 r. w Nysie po bezprawnym procesie sądowym został ścięty książę opolski Mikołaj II. Powodem aresztowania i wydania wyroku na władcy opolskim było zaatakowanie przez niego księcia cieszyńskiego, Kazimierza i biskupa wrocławskiego, Jana Rotha. Powody tego napadu nie są znane.  Książe Mikołaj pochowany został w kościele ojców franciszkanów w Opolu.
 

2022-06-26

26 czerwca 2006 r. Aleksander Iszczuk został dyrektorem II Liceum Ogólnokształcącego w Opolu. Absolwent tej szkoły, były kurator oświaty w Opolu, obecnie radny miasta Opola.
 

2022-06-25

25 czerwca 1981 r. rozpoczął się XIX Krajowy Festiwal Polskiej Piosenki.  Z tej okazji działacze „Solidarności” z Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Handlu Wewnętrznego wypuścili  „Jednodniówkę Festiwalową – Solidarność”. Gazetka, wydana w nakładzie kilku tysięcy egzemplarzy, była kolportowana wśród uczestników festiwalu. Na pierwszej stronie widniało hasło „Witamy I Wolny Krajowy Festiwal Polskiej Piosenki”, a poniżej znajdował się rysunek roweru, ufundowanego przez członków „Solidarności” WPHW jako nagroda „za najładniejszą piosenkę o robotniczej solidarności”.
 

2022-06-24

24 czerwca 2018 r. ze względu na odbywający się w Opolu triathlon zatrzymano nurt Odry, co było ewenementem na skalę ogólnopolską. Na skutek podniesienia śluz na Odrze woda popłynęła Kanałami Ulgi i Młynówki, a nurt rzeki w miejscu konkurencji pływackiej został zatrzymany.

2022-06-23

23 czerwca 1775 r. w Opolu urodził się Johannes Kabath, autor wielu prac z zakresu muzyki i śpiewu. W 1798 r. objął w Opolu stanowisko polskiego kaznodziei i nauczyciela gimnazjalnego. Perfekcyjnie grał na fortepianie, był znakomitym śpiewakiem, a także autorem ważnych prac z zakresu pedagogiki.
 

2022-06-22

22 czerwca 1897 r. uroczyście otwarto nową synagogę w Opolu. Została ona spalona w czasie „nocy kryształowej” z 9 na 10 listopada 1938 r.
 

2022-06-21

21 czerwca 1897 r. odbyło się uroczyste zamknięcie „starej” synagogi mieszczącej się przy ul. Szpitalnej. Ostatnie nabożeństwo odprawił rabin rabin Hermann Vogelstein, po czym zwoje Tory i sprzęt liturgiczny zostały przeniesione do nowej bożnicy.
 

2022-06-20

20 czerwca 1980 r. w wieku 76 lat zmarł ks. Antoni Jokiel, wieloletni proboszcz parafii pw. Podwyższenia Świętego Krzyża w Opolu.
 

2022-06-19

19 czerwca 1957 r. studenci opolscy przejęli władzę nad miastem rozpoczynając w ten sposób pierwszą opolską żakinadę.

2022-06-18

18 czerwca 1952 r. powstała w Opolu pierwsza ekspozytura Polskiego Radia.
 

2022-06-17

17 czerwca 1435 r. pojawiła się pierwsza informacja o funkcjonowaniu w Opolu bractwa kurkowego.
 

2022-06-16

16 czerwca 1945 r. w sali Ratusza w Opolu odbyło się historyczne zebranie organizacyjne członków i założycieli pierwszego na Opolszczyźnie klubu sportowego Odra Opole. Prezesem klubu został mgr Leonard Olejnik, wielki miłośnik piłki nożnej oraz fotografii. Na przestrzeni kilkudziesięciu lat w klubie istniało 16 sekcji sportowych (m.in. tenis, hokej na lodzie, siatkówka, boks, kolarstwo, gimnastyka czy... narciarstwo alpejskie).
 

2022-06-15

15 czerwca 1981 r. przybył do Opola Lech Wałęsa. Przed południem w sali NOT przy ul. Katowickiej L. Wałęsa spotkał się z przedstawicielami dużych organizacji zakładowych NSZZ „Solidarność”, a także z wysłannikami poszczególnych MKZ z terenu Opolszczyzny. Po południu natomiast w opolskim amfiteatrze miało miejsce spotkanie z mieszkańcami miasta i regionu, w którym wzięło udział około 10 000 ludzi.
 

2022-06-14

14 czerwca 1984 r. przedstawiciele Służby Bezpieczeństwa ostatecznie rozbili podziemną organizację studencką pod nazwą Akademicki Ruch Oporu. W organizacji działali studenci obu opolskich uczelni: WSP i WSI.
 

2022-06-13

13 czerwca 1864 r. urodziła się Elisbeth Grabowski, pisarka i badaczka górnośląskiej kultury i zwyczajów, sposobu życia, ubiorów i strojów. Zmarła w Opolu 11 lutego 1929 r.
 

2022-06-12

12 czerwca 1732 r. w Opolu urodził się Jan Karol Stock, lekarz, profesor Górnośląskiego Instytutu dla Położnych w Opolu, autor pierwszego opolskiego bedekera. 
 

2022-06-11

11 czerwca 1817 r. wydana została decyzja o założeniu opolskiego cmentarza żydowskiego. Pierwszą osobą, która na nim spoczęła był nauczyciel Gimpel Pozner. Później na opolskim kirkucie pochowano m.in. rabina Adolfa Wienera, a także miejscowych przedsiębiorców: Siegfrieda Friedländera i jego brata Maxa oraz Heymanna Pringsheima.
 

2022-06-10

10 czerwca 1958 r. na Wydziale Filologiczno-Historycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu powołano kierunek historia.
 

2022-06-09

9 czerwca 1978 r. w Opolu urodził się Mirosław Klose, jeden z czołowych piłkarzy świata. Jako reprezentant Niemiec zdobył tytuł mistrza, wicemistrza i dwukrotnie brązowy medal mistrzostw świata oraz srebrny medal mistrzostw Europy. Najskuteczniejszy piłkarz reprezentacji Niemiec  (strzelił 71 bramek) oraz najskuteczniejszy piłkarz w historii mistrzostw świata (z 16 bramkami). 28 lutego 2018 r. odebrał tytuł honorowego obywatela Opola.
 

2022-06-08

8 czerwca 1913 r. miało miejsce uroczyste otwarcie parku na Wyspie Bolko, którego pomysłodawcą był nadburmistrz Andreas Ulbrich, wzorujący się na parkach angielskich.
 

2022-06-07

7 czerwca 1935 r. urodził się Engelbert Jarek, w latach 1954 – 1969 piłkarz Budowlanych Odry Opole, w której rozegrał 578 meczów, strzelając 456 goli. Po zakończeniu kariery do 1973 r. trener opolskiego klubu. Reprezentant Polski.  
 

2022-06-06

6 czerwca 2017 r. zmarł Ryszard Bajor, wieloletni aktor opolskiego Teatru Lalek, animator kultury, wychowawca wielu pokoleń dzieci i młodzieży, ojciec Michała i Piotra Bajorów.
 

2022-06-05

5 czerwca 1924 r. we Lwowie urodził się Adam Zbiegieni, od 1953 r. związany z Opolem, architekt wnętrz, grafik, wieloletni prezes opolskiego Oddziału Związku Polskich Artystów Plastyków, a następnie (alternatywnego do ZPAP) opolskiego okręgu Związku Polskich Artystów Plastyków – Polska Sztuka Użytkowa. W swoim dorobku miał wiele projektów wnętrz (w Opolu - KMPiK, salon telewizyjny), a także tablic upamiętniających żołnierzy AK. Zmarł 25 września 2018 r.
 

2022-06-04

4 czerwca 1989 r. odbyły się wybory, w których z list Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Opolu weszli Bronisław Wilk (do sejmu) i Edmund Jan Osmańczyk (do senatu).
 

2022-06-03

3 czerwca 1968 r. w Niwkach urodził się Joachim Halupczok, srebrny medalista w kolarstwie szosowym, wyścigu szosowym Igrzysk Olimpijskich w Seulu (1988 r.), mistrz świata w kolarstwie szosowym w 1989 r. 
 

2022-06-02

2 czerwca 1273 r. w okolicach miejscowości Bogucin Duży, leżącej obecnie w powiecie olkuskim (w województwie małopolskim) rozegrała się bitwa pomiędzy wojskami Bolesława Wstydliwego a wojskami śląskimi, które miały na celu osadzenie na krakowskim tronie księcia Władysława I Opolskiego.
 

2022-06-01

1 czerwca 1945 r. powstało Liceum Pedagogiczne w Opolu. Szkoła funkcjonowała do 1961 r., przygotowując młodzież do zawodu nauczycielskiego poprzez nauczanie stacjonarne oraz kursy rejonowe dla czynnych niewykwalifikowanych nauczycieli.
 

2022-05-31

31 maja 2005 r.  zmarł Florian Jesionowski, architekt, twórca m. in. opolskiego amfiteatru, a także znanego „grzybka” – przystanku przy Pl. Wolności.
 

2022-05-30

30 maja 1622 r. władzę w Opolu przejął Gabor Bethlen (do 1625 r.), książę Siedmiogrodu i król Węgier.
 

2022-05-29

29 maja 1843 r. nastąpiło uroczyste otwarcie szlaku kolejowego w Opolu. Ze względu na brak mostu pociągi dojeżdżały jedynie do Szczepanowic, do Opola pasażerów dowoziły dorożki.
 

2022-05-28

28 maja 2004 r. Zbyszko Bednorz został pierwszym honorowym profesorem Uniwersytetu Opolskiego. Po nim godność tę uzyskali: Bolesław Gleichgewicht i Klemens Richter.
 

2022-05-27

27 maja 1762 r. ogromny pożar strawił większą część Opola.
 

2022-05-26

26 maja 1961 r. do Opola z Katowic przyjechał pierwszy pociąg elektryczny..
 

2022-05-25

25 maja 1981 r. z inicjatywy Studenckiego Komitetu na Rzecz Więzionych za Przekonania odbyła się w opolskiej Katedrze msza święta w intencji więźniów politycznych. Po mszy studenci, działacze „Solidarności” oraz mieszkańcy miasta przemaszerowali ulicami Opola, niosąc transparenty z hasłami: „Uwolnić więźniów politycznych” oraz „Zmniejszyć karę braciom Kowalczykom”.
 

2022-05-24

24 maja 1968 r. zmarł w wieku 63 lat biskup Henryk Grządziel, biskup pomocniczy diecezji gnieźnieńskiej, a od 1967 r. sufragan opolski.
 

2022-05-23

23 maja 1873 r. urodził się Leo Baeck, w latach 1897 – 1907 rabin gminy  żydowskiej w Opolu, budowniczy nowej synagogi (1907 r.), jeden z liderów judaizmu postępowego 
 

2022-05-22

22 maja 1945 r. powstało Państwowe Gimnazjum i Liceum Żeńskie w Opolu, z siedzibą przy ul. Kościuszki 14. Pierwszą dyrektorką została Maria Tyszkiewicz. Szkoła ta dała później początek II LO w Opolu.
 

2022-05-21

21 maja 2011 r. Miejska Biblioteka Publiczna w Opolu otrzymała imię Jana Pawła II.

2022-05-20

20 maja 2018 r. na Rynku w Opolu odsłonięto pomnik księcia Kazimierza I opolskiego autorstwa opolskiego rzeźbiarza Wita Pichurskiego.

2022-05-19

20 maja 2018 r. na Rynku w Opolu odsłonięto pomnik księcia Kazimierza I opolskiego autorstwa opolskiego rzeźbiarza Wita Pichurskiego.
 

2022-05-18

18 maja 2018 r. z okazji 40. rocznicy podpisania umowy partnerskiej z węgierskim miastem Sekesfehervar w opolskim Ratuszu odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa poświęcona stosunkom (o)polsko-węgierskim na przestrzeni wieków.
 

2022-05-18

19 maja 1926 r. założono w Opolu Opolskie Towarzystwo Samochodowe.
 

2022-05-17

17 maja 1976 r. Szkoła Podstawowa nr 7 przyjęła imię Jakuba Kani, poety, znanego działacza polskiego na Górnym Śląsku.
 

2022-05-16

16 maja 1920 r. w Wójtowej Wsi (obecnie dzielnica Opola) urodziła się Zofia Hajduk z d. Poliwoda, działaczka Związku Harcerstwa Polskiego, Związku Polskiej Młodzieży Katolickiej, Związku Polaków w Niemczech. Kolportowała polską prasę, więziona w obozie w Ravensbrück i Auschwitz-Birkenau; po wojnie była tłumaczem przysięgłym z niemieckiego i pracowała dla Radia Opole. Zmarła 17 lipca 2002 r.

2022-05-15

15 maja 1899 r. do Opola został włączony Zakrzów.
 

2022-05-14

14 maja 1981 r., po zamachu na Ojca Świętego, MKZ NSZZ „Solidarność” Śląska Opolskiego wystosował do Stolicy Apostolskiej telegram z życzenia powrotu do zdrowia i zapewnieniu o modlitwie.
 

2022-05-12

12 maja 1439 r. Jan, prowincjał polskich dominikanów, wydał dokument, w którym nadał mieszkańcom Opola, za zasługi na rzecz opolskiego konwentu dominikanów, prawo do uczestniczenia we wszystkich nabożeństwach zakonu dominikanów

2022-05-11

11 maja 1650 r. Rada Miasta Opola potwierdziła dokument cesarza Macieja w sprawie sprzedaży piwa w mieście.

2022-05-10

10 maja 1998 r. w wieku 85 lat zmarła Helena Lehr, nauczycielka, działaczka Związku Polaków w Niemczech. Jej imieniem nazwany jest skwer koło kościoła oo. franciszkanów w Opolu.

2022-05-09

9 maja 1948 r. w Opolu otwarto Gimnazjum i Liceum Repolonizacyjne. Pierwszym dyrektorem została Stefania Mazurek.

2022-05-08

8 maja lub 18 maja 1401 r. zmarł książę Władysław Opolczyk najwybitniejszy, najbogatszy, najbardziej znany z książąt opolskich. Był hojnym fundatorem, przyczynił się do powstania klasztorów franciszkanów w Krośnie, Sanoku i Dobrzyniu, paulinów w Mochowie i kanoników regularnych w Oleśnie. Najbardziej znaną jego fundacją jest klasztor paulinów na Jasnej Górze, był też ofiarodawcą cudownego obrazu Czarnej Madonny. Opole zawdzięcza mu zamek górny, system fortyfikacji miejskich, przebudowę kościoła i klasztoru dominikanów na Górce, ratusz, zatwierdzenie fundacji pierwszego szpitala św. Aleksego.

2022-05-07

7 maja 1849 r. w budynku poklasztornym na opolskiej Górce otwarto sierociniec, prowadzony przez siostry franciszkanki.

2022-05-06

6 maja 1437 r. zmarł książę opolski Bolesław IV, syn księżnej Anny i Bolesława III opolskiego. Pochowany został w kościele oo. franciszkanów w Opolu.

2022-05-05

5 maja 2010 r. przy Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Opolu otwarto Opolską Bibliotekę Cyfrową.

2022-05-04

4 maja 1932 r. urodził się Zenon Rachwalski, malarz, nauczyciel malarstwa i rysunku w opolskich szkołach.

2022-05-03

3 maja 1945 r. pierwszy raz po 34 latach obchodzono w Opolu święto Trzeciego Maja. Odbyło się uroczyste nabożeństwo, po nim akademia w Ratuszu z odczytem Prezydenta Miasta.

2022-05-02

2 maja 1963 r. w Opolu oddano do użytku krytą pływalnię.

2022-05-01

1 maja 1945 r. na dzisiejszym Placu Kopernika miały miejsce pierwsze powojenne obchody Święta Pracy.

2022-04-30

30 kwietnia 1815 r. Fryderyk III Wilhelm wydał edykt powołujący Rejencję Opolską.

2022-04-29

29 kwietnia 1384 r. książę Władysław Opolczyk potwierdził układ Opola, Głogówka, Prudnika i innych miast górnośląskich w sprawie utrzymania porządku publicznego na drogach.

2022-04-28

28 kwietnia 1929 r. doszło w Opolu do pobicia artystów polskich, którzy przyjechali na przedstawienie „Halki” Stanisława Moniuszki. Pobicia dokonali członkowie bojówek niemieckich.

 

2022-04-27

27 kwietnia 1984 r. w przeddzień pierwszomajowego święta w centrum Opola rozklejano ulotki antypaństwowe. W budynku przy ul. Nysy Łużyckiej wywieszono czerwoną flagę z napisem Coca-Cola, natomiast w budynku Wyższej Szkoły Inżynierskiej skradziono kilka flag szturmówek.

2022-04-26

26 kwietnia 1425 r. opolscy franciszkanie wydali dokument, w którym zobowiązali się modlić za zmarłą księżnę Jadwigę (żonę księcia niemodlińskiego Bernarda), pochowaną w ich klasztorze.

2022-04-25

25 kwietnia 1376 r. książę Władysław Opolczyk nadał radzie miejskiej Opola przywilej swobodnego dysponowania zdewastowanymi domami. Zarządzenie to dotyczyło budynków opuszczonych przez właścicieli przez okres przynajmniej 6 miesięcy.

2022-04-24

24 kwietnia 1921 r. urodziła się Aniela Kośna, córka Pawła Kośnego, członkini Związku Polaków w Niemczech, wieloletnia bibliotekarka Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Opolu. Zginęła tragicznie 20 listopada 1991 r.

2022-04-23

23 kwietnia 1851 r. z inicjatywy ks. Karla Alojzego Gaertha w budynku dawnego klasztoru dominikanów ufundowany został szpital św. Wojciecha.

2022-04-22

22 kwietnia 1554 r. księżna opolska Izabela Jagiellonka (córka Zygmunta Starego i Bony, wdowa po królu węgierskim Janie Zapolym) wydała dokument w sprawie jarmarków w Opolu, księstwie opolskim i raciborskim.

2022-04-21

21 kwietnia 1904 r. urodził się Paweł Kwoczek, prawnik, instruktor harcerski, działacz narodowy, członek Związku Polaków w Niemczech, pełnomocnik strony polskiej w głośnej sprawie pobicia w Opolu aktorów katowickiego teatru

2022-04-20

20 kwietnia 2005 r. w Opolu zmarł Zygfryd Blaut, piłkarz Odry Opole, trener, reprezentant Polski.

2022-04-19

19 kwietnia 1989 r. został powołany Opolski Komitet Obywatelski „Solidarność” (OKO), na czele którego stanął Kazimierz Kobiałko, zaś wiceprzewodniczącymi zostali Janusz Sanocki i Bronisław Wilk. Do zadań komitetu należało m.in. przeprowadzenie kampanii wyborczej przed wyborami z 4 czerwca 1989 r. Organem prasowym Komitetu był „Tygodnik Wyborczy”.

2022-04-18

18 kwietnia 1943 r. w Wolicy k. Opola Lubelskiego urodził się Marian Robełek, generał dywizji WP, dowódca plutonu czołgów średnich w 13 Pułku Czołgów w Opolu, później dowódca kompanii, w latach 1977-1979 dowódca 2 Pułku Czołgów w Opolu. W latach 1989-1990 szef Zarządu I Sztabu Generalnego WP, 11 XI 1993 mianowany generałem dywizji. W latach 1996-1998 zastępca szefa Sztabu Generalnego WP. Współtwórca programu integracji WP z NATO.

2022-04-17

17 kwietnia 1949 r. urodził się Zbigniew Gut, piłkarz i lekkoatleta Odry Opole, złoty medalista olimpijski z 1972 r. Zmarł 27 marca 2010 r.

2022-04-16

16 kwietnia 1421 r. opolscy dominikanie otrzymali dokument zatwierdzający darowiznę księcia opolskiego, biskupa Jana Kropidły, na rzecz opolskiego konwentu. Książę jako jedyny z władców opolskich kazał się pochować w kościele dominikanów na Górce.

2022-04-15

15 kwietnia 1936 r. ukazał się pierwszy numer „Słowa Śląskiego”, organu Związku Polaków na Śląsku, którego redaktorem był Wiktor Gorzołka.

2022-04-14

14 kwietnia 1258 r. w dokumencie pojawił się pierwszy znany wójt opolski, Mikołaj, syn Wolframa.

2022-04-13

13 kwietnia 1903 r. w Wójtowej Wsi (dzisiaj dzielnica Opola) urodził się Wojciech Poliwoda, działacz społeczno-narodowy, zatrudniony w konsulacie polskim w Opolu, członek chóru „Lutnia” i „Echo”, zaangażowany w działalność Opolskiego Koła Przyjaciół Harcerstwa i Związku Akademików Górnośląskich „Silesia Superior”.

2022-04-12

12 kwietnia 1920 r. na jednej z ulic Opola doszło do bójki, w trakcie której jeden z francuskich żołnierzy zabił miejscowego Niemca. Wywołało to falę antyfrancuskich rozruchów na całym Śląsku. Wojska francuskie stacjonowały w Opolu w ramach Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku, której przewodniczącym był francuski generał Henri Le Rond.

2022-04-11

11 kwietnia 2017 r. Opolski Teatr Lalki i Aktora im. A. Smolki został uhonorowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

2022-04-10

10 kwietnia 1401 r. mieszczanin opolski Cuncze Cromer (Kuncze Kramer) ufundował szpital p.w. św. Aleksego. Szpital miał zapewnić opiekę ośmiu pensjonariuszom obojga płci. Była to pierwsza tego typu fundacja mieszczańska w Opolu.

2022-04-09

9 kwietnia 1927 r. w Opolu urodził się Werner Marshall, wybitny badacz historii Kościoła na Śląsku. Od 1976 r. był profesorem historii Kościoła na Uniwersytecie we Fryburgu. Wśród jego licznych prac za najważniejsze uchodzi „Historia diecezji wrocławskiej” (Geschichte des Bistums Breslau).

 

2022-04-08

8 kwietnia 1946 r. do Opola przyjechał Stanisław Mikołajczyk. Na spotkanie przybyło ok. 10 tysięcy mieszkańców miasta. W wyniku utrudnień spowodowanych przez Urząd Bezpieczeństwa, Mikołajczyk przemawiał do opolan… z dachu budynku ówczesnego teatru (obecnie filharmonii).

2022-04-07

7 kwietnia 1895 r. urodził się Maksymilian Iksal, zastępca komendanta Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska na powiat opolski, uczestnik trzech powstań śląskich. Oficer, który dał rozkaz wybuchu I powstania śląskiego.

2022-04-06

6 kwietnia 1967 r. Opole odwiedzili przedstawiciele załogi „S/S Opole”, statku zwodowanego 8 lat wcześniej, którego matką chrzestną była Anna Smolka.

2022-04-05

5 kwietnia 1920 r. do Opola przybył nuncjusz papieski ks. abp Achille Ratti, mianowany komisarzem dla Górnego Śląska, w celu zagwarantowania wolności głosowania podczas plebiscytu.

 

2022-04-04

4 kwietnia 1560 r. cesarz Ferdynand I wydał dokument, w którym zezwolił miastu Opolu ma przeznaczenie dochodów z opłat celnych na naprawy dróg, mostów i brzegów rzek.

2022-04-03

3 kwietnia 1861 r. w Opolu urodził się Hermann Moser, z zawodu lekarz, autor książek z zakresu medycyny. Opublikował liczne prace na temat zdrowego żywienia i życia, w tym na temat zdrowotnej wartości niedzielnego wypoczynku, wartości kościelnego nakazu postu, o wegetarianizmie, nałogach, zdrowym życiu seksualnym i wiele innych.

2022-04-02

2 kwietnia 2006 r. w pierwszą rocznicę śmierci Papieża Jana Pawła II odprawiono mszę św. w kościele akademickim św. Jadwigi , a tłumy opolan przeszły ulicami miasta do Collegium Maius Uniwersytetu Opolskiego.

2022-04-01

1 kwietnia 1920 r. utworzono Konsulat Generalny Rzeczpospolitej Polskiej w Opolu (wówczas Oppeln) przy Nikolaistrasse 36a (dzisiaj Książąt Opolskich), a pierwszym Konsulem został Daniel Kęszycki.

2022-03-31

31 marca 1679 r. odnotowano w Opolu pierwszy przypadek dżumy. Epidemia pochłonęła około 900 osób (czyli połowę mieszkańców miasta) i wygasła dopiero w grudniu następnego roku. Z wdzięczności za ocalenie opolanie postanowili zbudować kaplicę ku czci św. Sebastiana, patrona chorych na choroby zakaźne.

2022-03-30

30 marca 1879 r. w Opolu urodził się Friedrich Gustaw Alfred Steinert, historyk, archiwista, twórca i wieloletni kierownik Archiwum Miejskiego i Muzeum Miejskiego w Opolu. Zmarł 29 czerwca 1963 r.

2022-03-29

29 marca 1945 r. w Opolu utworzono gimnazjum kupieckie, które potem dało podstawy do powołania Zespołu Szkół Ekonomicznych.

2022-03-28

28 marca 1840 r. w domu przy dzisiejszej ul. Minorytów w Opolu urodził się Edward Schnitzer, znany powszechnie jako Emin Pasza, lekarz, podróżnik, odkrywca, turecki gubernator Albanii oraz egipskiej prowincji Ekwadoria. Podjął próbę odkrycia źródeł Nilu. Zamordowany w dzisiejszym Kongo w 1892 r. Wspomina o nim Henryk Sienkiewicz w „Pustyni i w puszczy”, a także Alfred Szklarski w powieści „Przygody Tomka na Czarnym Lądzie”

2022-03-27

27 marca 1532 r. zmarł książę Janusz (zwany powszechnie Janem) Dobry, ostatni Piast opolski. Był synem Magdaleny, księżniczki brzeskiej i Mikołaja I opolskiego. Po śmierci ojca i starszego rodzeństwa objął rządy w Opolu razem ze swym bratem Mikołajem II. Po niespodziewanej śmierci brata (został ścięty w Nysie w 1497 r.) aż do śmierci samodzielnie rządził księstwem opolskim, powiększając je o księstwo raciborskie. Znany jest zwłaszcza z wydania przywileju stanowego (tzw. przywilej Hanuszowy) oraz ze statutów dla górników (Ordunek górny). Zmarł bezpotomnie, pochowany został w kolegiacie opolskiej (dzisiejsza katedra). Zgodnie z wcześniejszymi umowami władza w księstwie opolskim przeszła po jego śmierci w ręce Jerzego Hohenzollerna. W Opolu jego imieniem nazwano ulicę, szkołę, salę (na UO), postawiono mu też pomnik. Stał się „patronem” walki o utrzymanie województwa opolskiego (w 1999 r.)

2022-03-26

26 marca 1365 r. książęta opolscy, Władysław Opolczyk i Bolesław III, wydali dokument w sprawie zabudowy pustych parceli w mieście. Na wykonanie tego zadania mieszkańcy Opola dostali rok czasu.

2022-03-25

25 marca 1954 r. powołana została Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Opolu.

2022-03-24

24 marca 1945 r. Opole zostało przejęte przez polską administrację.

2022-03-23

23 marca 1872 r. w wieku 45 lat zmarł Hugo Ulrich, jeden z najbardziej utalentowanych kompozytorów XIX w. , urodzony w Opolu w 1827 r. Jego najwybitniejszym dziełem jest „Symfonia Triumfalna” (c-dur).

2022-03-22

22 marca 1201 r. zmarł Jarosław, pierwszy książę opolski i biskup wrocławski.

2022-03-21

21 marca 1313 r. książę Bolesław I podarował zakonnikom z klasztoru minorytów w Opolu leżący na wyspie niedaleko Nowej Wsi Królewskiej staw oraz przyległy do niego dębowy lasek, leżący na wyspie, którą dziś nazywamy Bolko. W zamian zakonnicy mieli wieczyście odprawiać sześć mszy tygodniowo.

2022-03-20

20 marca 2006 r. w Opolu zmarł Zdzisław Trojanowski, hokeista, wychowanek Budowlanych Opole, pierwszy opolski olimpijczyk (Oslo 1952 r.), w 1940 r. (do czerwca) komendant Lwowskiej Chorągwi Harcerzy.

2022-03-19

19 marca 1874 r. urodził się ks. Józef Kubis, w latach 1917-1945 proboszcz kościoła p.w. Podwyższenia Świętego Krzyża w Opolu, budowniczy wielu opolskich kościołów.

2022-03-18

18 marca 1968 r. odbył się strajk okupacyjny studentów Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Protest był kulminacyjnym wydarzeniem opolskiego Marca 1968 r.

 

2022-03-17

17 marca 1794 r. na Rynku w Opolu odbyła się egzekucja Marka z Jemielnicy, przywódcy buntu chłopskiego przeciwko poddaństwu.

2022-03-16

16 marca 2012 r. zmarł Zygmunt Smandzik, scenograf, wieloletni dyrektor i kierownik artystyczny Teatru Lalki i Aktora w Opolu.

2022-03-15

15 marca 1998 r. pod pomnikiem opolskiej „Nike” odbyła się manifestacja przeciwko likwidacji województwa opolskiego.

2022-03-14

14 marca 1862 r. w Opolu zmarł Carl Joseph Jakisch, malarz, twórca obrazów o tematyce religijnej. Swój dość spory majątek przekazał w dużej części na cele dobroczynne w rodzinnym mieście. Pochowany został na cmentarzu przy ul. Wrocławskiej w Opolu.

2022-03-13

13 marca 1999 r. spektaklem „Piłat” autorstwa Wojciecha Bąka, wystawionym w Muzeum Diecezjalnym w Opolu zainaugurował swą działalność Teatr Ekostudio.

2022-03-12

12 marca 1552 r. do Opola przybyła Izabela Jagiellonka, córka Zygmunta Starego i Bony, wdowa po królu węgierskim Janie Zapolym, która otrzymała księstwo opolskie w ramach rekompensaty za utracony tron węgierski. „Mimowolna” księżna opolska przebywała w Opolu zaledwie kilka miesięcy, potem – z powodu złych warunków lokalowych i niskich dochodów – przeniosła się na teren Rzeczypospolitej, gdzie schronienia udzielił jej brat, Zygmunt August.

2022-03-11

11 marca 2016 r. w Opolu gościł 2 Rajd Rycerzy, wydarzenie organizowane przez kontyngent wojsk NATO na terenie Polski.

2022-03-10

10 marca1974 r. zmarł biskup Bolesław Kominek, od 15 sierpnia 1945 r. administrator apostolski Śląska Opolskiego. Stworzył podwaliny pod powstanie diecezji opolskiej. Uczestnik soboru watykańskiego II, metropolita wrocławski, inicjator i autor listu biskupów polskich do biskupów niemieckich w 1965 r.

2022-03-09

9 marca 1919 r. w Tychach urodził się Franciszek Hawranek, historyk, działacz społeczny, wicedyrektor Instytutu Śląskiego w Opolu, pracownik WSP w Opolu, współinicjator wydania „Encyklopedii powstań śląskich”

2022-03-08

8 marca 1996 r. otwarto, pierwszy w województwie Oddział Kardiologii przy Wojewódzkim Centrum Medycznym w Opolu.

2022-03-07

7 marca 1990 r. odbył się protest studentów opolskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej, zorganizowany przez działaczy Niezależnego Zrzeszenia Studentów. W trakcie wystosowano postulat przekazania gmachu po byłym Komitecie Wojewódzkim PZPR na rzecz opolskiej uczelni. W wyniku tych protestów, a także zabiegów władz uczelni, 27 marca prezydent Opola Tadeusz Berka  podjął decyzję o przekazaniu partyjnego budynku uczelni pedagogicznej. Do gmachu przy ul. Ozimskiej zostały niebawem przeniesione trzy kierunki: Nauki Ekonomiczne, Nauki Społeczne oraz Ochrona Środowiska.

2022-03-06

6 marca 2008 r. w Kalifornii zmarł polski pilot myśliwski Werner Ryszard Kirchner. Urodził się 18 lipca 1918 r. w polskiej rodzinie w Opolu. W czasie II wojny światowej służył w Anglii w dywizjonie myśliwskim 317 pod dowództwem Stanisława Skalskiego, między innymi brał udział w walkach nad Normandię w 1944 r. Po wojnie zamieszkał w USA, gdzie związał się z przemysłem kosmicznym, biorąc udział w projektowaniu rakiet Apollo i promów kosmicznych.  

2022-03-05

5 marca 1954 r. staraniem pracowników Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu oraz opolskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego ukazał się pierwszy numer „Kwartalnika Opolskiego” (później jego wydawcą było Opolskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk).

2022-03-05

5 kwietnia 1920 r. do Opola przybył nuncjusz papieski ks. abp Achille Ratti, mianowany komisarzem dla Górnego Śląska, w celu zagwarantowania wolności głosowania podczas plebiscytu.

2022-03-04

4 marca 1830 r. rozpoczął działalność Instytut Śpiewaczy (Sing-Institut) założony przez Carla Juliusa Hoffmanna, dyrygenta chóru przy kościele Świętego Krzyża. Był to początek publicznego życia muzycznego Opola.

2022-03-04

4 kwietnia 1560 r. cesarz Ferdynand I wydał dokument, w którym zezwolił miastu Opolu ma przeznaczenie dochodów z opłat celnych na naprawy dróg, mostów i brzegów rzek.

 

2022-03-03

3 marca 1421 r. zmarł książę opolski Jan Kropidło, biskup kilku diecezji, nominat na arcybiskupstwo gnieźnieńskie. Pochowany został w kościele dominikanów na opolskiej Górce.  

2022-03-02

2 marca 1888 r. zmarł ks. Karol Wątróbka, jeden z najciekawszych opolskich duchownych. Urodził się w Opolu w 1834 r. Jego ojciec zajmował się produkcją szat i przedmiotów liturgicznych oraz był dzwonnikiem w opolskiej kolegiacie. W 1869 r. wydał publikację pt. „Pamiątka o dębskim kościele”, będącą  historią cudownej figurki Madonny z Dzieciątkiem i kościółka w Dębiu, koło Opola.

2022-03-01

1 marca 1952 r. powstała Opolska Orkiestra Symfoniczna.

2022-02-28

28 lutego 1625 r. na zamku w Opolu odbyło się kolejne, 72 posiedzenie sejmiku księstwa opolsko-raciborskiego, na którym m.in. rozpatrywano skargi, zapytania i interpelacje mieszkańców miasta.

2022-02-27

27 lutego 1855 r. wydany został pierwszy statut opolskiej gminy żydowskiej, zawierający dwanaście rozdziałów dotyczących m.in. zakresu terytorialnego gminy, spraw gospodarczych i finansowych, opieki nad biednymi i chorymi oraz edukacji.

2022-02-26

26 lutego 1289 r. stoczona została bitwa pod Siewierzem, w efekcie której książę Opola Bolko I na rok trafił do niewoli Władysława Łokietka.

2022-02-25

25 lutego 1791 r. urodził się Carl Joseph Jackisch, wybitny malarz. Tworzył głównie obrazy o tematyce religijnej, wiele z nich zdobiło górnośląskie kościoły, m.in. w Katowicach i Opolu.

2022-02-24

24 lutego 1668 r. do Opola przybyli pierwsi jezuici.

2022-02-23

23 lutego 1905 r. urodził się dr Maksymilian Tkocz, dziennikarz, działacz społeczny na Górnym Śląsku, prezydent Opola w latach 1945 – 1946, prezes Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki w Opolu 

2022-02-22

22 lutego 2018 r. zmarł Jan Goczoł, poeta, publicysta, poseł na Sejm IX I X kadencji (1985-1991). Urodził się 13 maja 1934 r. w Rozmierzy koło Strzelec Opolskich. Przez 20 lat redaktor miesięcznika „Opole”, prezes Związku Literatów Polskich oddziału w Opolu, autor kilku tomików wierszy.

2022-02-21

21 lutego 1946 r. urodził się Eugeniusz Pędzisz, czołowy polski strzelec z broni długiej (karabin), zawodnik Gwardii Opole, trener. Czterokrotny olimpijczyk z Meksyku (1968), Monachium (1972), Montrealu (1978) i Moskwy (1980), dwukrotny mistrz świata i trzykrotny mistrz Europy, trzykrotny medalista mistrzostw świata i siedmiokrotny medalista mistrzostw Europy.

2022-02-20

20 lutego 1937 r. urodził się Ryszard Kowalczyk, doktor fizyki, adiunkt na Politechnice Opolskiej, długoletni więzień polityczny w PRL, współodpowiedzialny za wysadzenie auli Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu.

2022-02-19

19 lutego 1978 r. w Opolu urodził się Jarosław Zabiega, dziennikarz motoryzacyjny, przez 10 lat związany z „Superekspresem”. Zginął tragicznie w wieku 30 lat w wypadku samochodowym na ul. Pułaskiej w Warszawie 27 lutego 2008 r.

2022-02-18

18 lutego 1981 r. na znak solidarności ze strajkującymi studentami uczelni łódzkich rozpoczął się strajk studentów Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu (na WSI studenci przystąpili do strajku poprzedniego dnia wieczorem).

2022-02-17

17 lutego 1986 r. zmarła Jadwiga Leszczyńska, nauczycielka i bibliotekarka, sanitariuszka w czasie wojny polsko-bolszewickiej, aktywna członkini ZWZ-AK, więźniarka KL Auschitz-Birkenau i Ravensbrück, od 1947 r. związana z Opolem, organizatorka i pierwsza kierowniczka Miejskiej Biblioteki Publicznej w Opolu.

2022-02-16

16 lutego 1801 r. w Raciborzu urodził się Carl Julius Hoffmann, kompozytor, dyrygent, organizator życia muzycznego w Opolu.

2022-02-15

15 lutego ok. 1281 r. zmarła księżna Eufemia, żona księcia Władysława I opolskiego.

2022-02-14

14 lutego 1946 r. odbył się pierwszy po wojnie spis ludności. Na terenie dzisiejszego województwa opolskiego (w granicach ówczesnego województwa śląskiego) zamieszkiwało 792 tys. osób.

2022-02-13

13 lutego 1929 r. w Groszowicach (obecnie dzielnica Opola) zanotowano temperaturę minus 41 stopni Celsjusza.

2022-02-12

12 lutego 1937 r. w Luboszycach urodził się Konrad Kornek, piłkarz Odry Opole, reprezentant Polski, jedyny Polak grający w słynnym klubie Cosmos Nowy Jork.

2022-02-11

11 lutego 1929 r. w Opolu zmarła Elisabeth Grabowski, pisarka i badaczka górnośląskiej kultury, pionierka górnośląskich badań etnograficznych, autorka 17 książek, kilkunastu studiów i znacznej liczby artykułów prasowych na temat zwyczajów, stylu życia i strojów śląskich.

2022-02-10

10 lutego 2014 r. w Opolu zmarł w wieku 62 lat Bolesław Polnar, grafik, rysownik, malarz, redaktor graficzny miesięcznika „Opole”, nauczyciel w Liceum Plastycznym w Opolu, autor wielu wystaw, właściciel galerii „BP Atelier”.

2022-02-09

9 lutego 1348 r. zmarła Elżbieta, córka Bernarda świdnickiego, wnuczka Władysława Łokietka, żona księcia opolskiego Bolesława II, matka m. in. Władysława Opolczyka. Pochowana została w klasztorze franciszkanów w Opolu.

 

2022-02-08

8 lutego 1896 r. w Opolu urodził się Hans Niekrawietz, zwany „piewcą Odry”. Jego dom rodzinny znajdował się przy dzisiejszej ulicy Niemodlińskiej, w odległości około 200 metrów od rzeki. Najpiękniej opisał swoje rodzinne miasto i zamieszkującą je ludność w powieści „Wiatr od Odry".

2022-01-30

30.01.1963 r. z inicjatywy Karola Musioła powstało Towarzystwo Przyjaciół Opola.

2022-01-29

29.01.1999 r. pierwszy raz w Opolu obradowała Konferencja Rektorów Uniwersytetów Polskich. Konferencji przewodniczył rektor Uniwersytetu Warszawskiego prof. Włodzimierz Siwiński.

2022-01-28

28.01.1962 r. rozpoczęto budowę amfiteatru „na Ostrówku”, zaprojektowanego przez Floriana Jesionowskiego, który jest miejscem organizowania Krajowego Festiwalu Polskiej Piosenki.

2022-01-27

27.01.1983 r. w wieku 81 lat zmarła Zofia Czech, poetka, pieśniarka, gawędziarka, krzewicielka śląskich tradycji ludowych, pierwsza prezeska opolskiego Oddziału Stowarzyszenia Twórców Ludowych.

2022-01-26

26.01.1580 r. sejmik księstwa opolsko-raciborskiego na swym 23 posiedzeniu wydał m. in. przepisy dotyczące pożyczek na zbyt wysoki procent, wian (dla panien) i majątku dzieci nieletnich.

2022-01-25

25.01.2000 r. w Opolu zmarł w wieku 87 lat biskup Antoni Adamiuk, od 1970 r. sufragan opolski, kapelan „Solidarności”, twórca komitetu pomocy internowanym przy kurii biskupiej w Opolu, patron skweru niedaleko katedry

2022-01-24

24.01.1954 r. otwarto Młodzieżowy Dom Kultury w Opolu.

2022-01-23

23.01.1975 r. w nowo otwartym Teatrze im. Jana Kochanowskiego w Opolu odbyło się pierwsze przedstawienie „Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego w reżyserii Stanisława Brejdyganta.

2022-01-22

22.01.1936 r. powstał Związek Polaków na Śląsku, opozycyjna organizacja wobec Związku Polaków w Niemczech. Pierwszym prezesem Związku został Jan Wawrzynek.

 

2022-01-21

21.01.1520 r. Janusz Dobry, książę opolski, wydał zgodę na sprzedaż, przylegającego do szpitala dla ubogich, domu przy ul. Szpitalnej w Opolu.

2022-01-20

20.01.1990 r. odbyło się w Opolu ostatnie plenum Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.

2022-01-19

19.01.1933 r. w Opolu zmarł Alfred Nowinski, jeden z najbardziej znanych przedwojennych górnośląskich pisarzy i poetów, nauczyciel opolskiego gimnazjum, zwany „górnośląskim La Fontainem”.

2022-01-18

18.01.1910 r. urodził się Władysław Początek, malarz, grafik, współtwórca opolskiego środowiska plastycznego. Zmarł 3 stycznia 1988 r.

2022-01-17

17.01.1934 r. w Tchórzowej na Mazowszu urodził się Jerzy Turek, aktor znany z wielu ról filmowych i teatralnych („Czterej pancerni i pies”, „Nie lubię poniedziałków”, „Miś”, „Alternatywy 4”, „Złotopolscy”), który swoją karierę rozpoczął w 1958 r. Teatrze Ziemi Opolskiej. Zmarł w 2010 r.

2022-01-16

16.01.2017 r. zmarł dr Adolf Kühnemann, lider Stowarzyszenia Konwersatorium im. Josepha von Eichendorffa, współtwórca „Zeszytów Einchendorffa”, wieloletni pracownik Wydziału Ekonomicznego Uniwersytetu Opolskiego.

2022-01-15

15.01.1741 r. do Opola wkroczyły wojska pruskie.

2022-01-14

14.01.1999 r. w Pontederze zmarł Jerzy Grotowski, największy reformator teatru w XX wieku. Swoją kontrowersyjną działalność, która przyniosła mu światową sławę, rozpoczął w roku 1959 r. w kamienicy nr 4 przy opolskim Rynku, gdzie przez sześć lat kierował Teatrem 13 Rzędów.

2022-01-12

12.01.1972 r. zamarł Rafał Urban, pisarz, gawędziarz śląski, pierwszy prezes opolskiego Oddziału Związku Literatów Polskich.

2022-01-11

11.01.1998 r. powstał Obywatelski Komitet Obrony Opolszczyzny, zawiązany w celu obrony województwa opolskiego.

2022-01-10

10.01.1962 r. komisja konkursowa wybrała nazwę nowego kina, otwartego w Opolu przy ul. Katowickiej.

2022-01-09

9.01.1847 r. w Opolu urodził się Robert Herman Garbe, światowej sławy konstruktor lokomotyw, wynalazca parowozu wyposażonego w przegrzewacz pary, który został nagrodzony Grand Prix na światowej wystawie w Paryżu. Jego lokomotywy charakteryzowały się prostą konstrukcją, łatwością obsługi, małą awaryjnością, stąd królowały na szynach całej Europy, a ich wizerunki znalazły się nawet na znaczkach pocztowych Kambodży i Korei. Robert Garbe zmarł 22 maja 1932 r. w Berlinie.

2022-01-08

8.01.1421 r. książę opolski, biskup wielu diecezji, Jan Kropidło, przekazał w swoim testamencie miastu Opolu 600 grzywien groszy praskich na rzecz wybudowania murowanych domów w mieście.

2022-01-07

7.01.2007 r. w Münster (w j. polskim: Monastyr) zmarł Christian-Friedrich Menger, profesor prawa na Uniwersytecie w Münster, urodzony 1 listopada 1915 r. w Opolu, autor wybitnych prac z zakresu prawa administracyjnego.

2022-01-06

6.01.1931 r. odbyło się uroczyste wręczenie sztandaru Drużynie Harcerskiej im. B. Koraszewskiego w Opolu. Drużyna powstała w 1924 r. w ramach Związku Harcerstwa Polskiego powołanego z inicjatywy Związku Polaków w Niemczech. Należała do najaktywniejszych na Śląsku. Organizowała wycieczki piesze i rowerowe, imprezy sportowe, przedstawienia teatralne i jasełka.

2022-01-05

5.01.1921 r. Rada Najwyższa Konferencji Pokojowej w Wersalu ogłosiła regulamin plebiscytu, jaki miał odbyć się na Górnym Śląsku. Nad regulaminem tym pracowała obradująca w Opolu Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa.

2022-01-04

4.01.1610 r. burmistrz i rajcowie miasta Opola potwierdzili kupno domu, w którym mieściła się apteka. Aptekę zakupił Eliasz Cuntius, doktor filozofii i medycyny, za cenę 300 talarów w gotówce. Doktor uzyskał też gwarancję, że w mieście nie powstanie inna apteka.

2022-01-03

3.01.1940 r. w Otmęcie urodził się Bernard Blaut, w latach 1958 – 1961 piłkarz Odry Opole, Legii Warszawa i FC Metz (Francja), 36-krotny reprezentant Polski, a po zakończeniu kariery sportowej – trener (Legii Warszawa i asystent Antoniego Piechniczka w reprezentacji narodowej). Zmarł 19 maja 2007 r. w Warszawie.

2022-01-02

2.01.1911 r. w Opolu urodził się Hubertus Lossow, wybitny historyk sztuki, absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego. Pracował w Muzeum Śląskim Sztuk Pięknych we Wrocławiu, a po ucieczce ze Śląska w 1945 w Berlinie: początkowo w tamtejszym Muzeum Miejskim, a od 1953 r. do chwili przejścia na emeryturę – w Wyższej Szkole Sztuk Pięknych. Równocześnie był malarzem i członkiem Związku Berlińskich Artystów. Zmarł w Berlinie 16 sierpnia 2011 r.

2022-01-01

1.01.1935 r. w Wygiełzach (obecnie Bukowno) koło Olkusza urodził się ksiądz prałat Stefan Baldy. Święcenia kapłańskie przyjął w 1958 r. w Nysie z rąk biskupa Franciszka Jopa. Od 1977 r. aż do śmierci był proboszczem parafii katedry Świętego Krzyża w Opolu. Znakomity organizator, inicjator niezliczonych akcji społecznych, pasjonat historii, w tym zwłaszcza Śląska i Opola. Opublikował kilka prac na temat historii Kościoła na Śląsku. Był kapelanem „Solidarności” i diecezjalnym duszpasterzem Pracowników Służby Zdrowia i Policji. Pomagał wszystkim potrzebującym: ubogim, ukrywającym się (w czasie stanu wojennego), powodzianom (w czasie wielkiej powodzi w 1997 r.) Otrzymał tytuł „zasłużonego obywatela” miasta Opola. Zmarł 24 lutego 2003 r. 

2021-11-24

24.11.1875

Urodził się Xawery Dunikowski, rzeźbiarz i malarz, autor m. In. projektu Pomnika Czynu Powstańczego na Górze św.  Anny

2021-11-23

23.11.1930

Uroczystość ku czci św. Stanisława Kostki, 100. rocznica powstania listopadowego i 75-lecie zgonu A. Mickiewicza zorganizowao w Opolu w salce Domu Polskiego przy ul. Nikolaistrasse 48 Towarzystwo Śpiewacze „Lutnia”.

2021-11-22

22.11.1920

Nakładem Książnicy Polskiej Towarzystwa Nauczecieli Szkół Wyższych w Warszawie ukazała się nowa książka Kazimierza Ligonia pt. "Poeci Górnego Śląska. Krótki zarys historii literatury ludowej na Górnym Śląsku".

2021-11-21

21.11.1920

W Groszowicach Towarzystwo Śpiewu "Gwiazda" urządziło ostatnią przed adwentem zabawę taneczną.

2021-11-20

20.11.1935

W Budziskach z inicjatywy miejscowego Towarzystwa Młodzieży odbyła sie uroczystość ku czci św. Stanisława Kostki - wykład o św. Stanisławie Kostce i recytacje.

2021-11-19

19.11.1920

W gmachu sejmowym w Warszawie gościli uczestnicy wycieczki z Górnego Śląska, zorganizowanej przez komitet zjednoczenia Górnego Śląska. "Uczestnicy w liczbie 250 zwiedzili gmach sejmowy, potem weszli na salę obrad, poprzedzani orkiestrą sejmową grającą hymn narodowy. Marszałek sejmu p. Trąpczyński w otoczeniu posłów wszystkich stronnictw powitał zebranych serdecznym przemówieniem".

2021-11-18

18.11.1900

W Opolu urodził się Alfons Hayduk, pisarz, poeta i wydawca, autor książek poświęconych historii Śląska. Był redaktorem czasopisma „Oberschlesier” („Górnoślązak”) i kilku serii wydawniczych.

2021-11-17

17.11.1935

W Oleśnie z inicjatywy Związku Polaków w Niemczech odbyła się uroczystość ku czci św. Stanisława Kostki, na którą złożyły się recytacje i występ chóru.

2021-11-16

16.11.1935

W Raciborzu odbyło się zebranie konstytucyjne nowego koła śpiewaczego. W skład zarządu weszli: Wiktor Jasny, Antoni Leksza, Adolf Klimaszka, Jan Witt i Gerard Wilczek.

2021-11-15

15.11.1920

W Opolu odbyło się zebranie dyrygentów okręgu opolskiego.

2021-11-14

14.11.1937

Obchody Święta Śpiewaka w Opolu z inicjatywy Związku Polskich Kół Śpiewaczych na Śląsku Opolskim.

2021-11-13

13.11.1920

W "Gazecie Opolskiej" ukazał się apel o składanie datków i zgłaszanie się na członków Polskiego Czerwonego Krzyża.

2021-11-12

12.11.1920

W "Gazecie Opolskiej" ukazało się ogłoszenie o poszukiwaniu chętnych Polaków do służby policyjnej: "... potrzeba urzędników policyjnych do wydziału budowlanego, sanitarnego, miar, wag, itp. Nawołując Polaków do przyjęcia wyzej określonej służby zaznaczamy, że bardzo pożądani są także dawniejsi komisarze policyjni, starsi wachmistrze oraz zdolni urzędnicy do słuzby kryminalnej".

2021-11-11

11.11.1934

Zjazd młodzieży z powiatów raciborskiego, kozielskiego i prudnickiego w Raciborzu. W jego trakcie miało miejsce: nabożeństwo, zebranie delegatów Stowarzyszeń Młodzieży oraz otwarcie wystawy rolniczej.

2021-11-10

10.11.1935

W Opolu odbyła się uroczystość ku czci św. Stanisława Kostki, na którą złożyły się: przemówienia, recytacje, występ chóru męskiego "Echo", sztuka teatralna "Wiesław czyli Wesele Krakowskie" oraz zabawa taneczna.

2021-11-09

9.11.1920

W Opolu odbyło się zebranie koła obywatelskiego, w którym wziął udział ks. Kubina, proboszcz parafii w Katowicach. Ks. Kubina przygotował wystąpienie na temat spraw społeczno-narodowościowych, a w szczególności kwestii robotniczych.

2021-11-08

8.11.1932

Otwarcie polskiej wyższej szkoły prywatnej w Bytomiu (w budynku po redakcji "Katolika").

2021-11-07

7.11.1937

W Opolu odbył się I Zjazd Zarządów Polskich Kongregacji Mariańskich na Śląsku Opolskim.

2021-11-06

6.11.1920

W "Gazecie Opolskiej" ukazało się ogłoszenie o konkursie na utwór muzyczny w opracowaniu na chór mieszany, organizowanym przez Związek Śląskich Kół Śpiewaczych. Warunki: "Utwór powinien być oryginalny, dotąd nigdzie nie ogłoszony, ani nie drukowany. Treść powinna być wyjęta z utworów jednego z poetów górnośląskich. Jako podkład słuzyć może także górnośląska pieśń ludowa. Rytm i tempo dowolne. O nagrody ubiegać się mogą tylko rodowici Górnoślązacy."

2021-11-05

5.11.1920

We Wróblinie odbył się wiec plebiscytowy. Nie brakło jednak osób, które chciały owo wydarzenie zakłócić. Wśród nich był tutejszy nauczyciel. Miejscowa policja zadbała jednak o ład i porządek.

2021-11-04

4.11.1937

W Grudzicach odbyły się obchody 13. rocznicy powstania Polsko-Katolickiego Towarzystwa Młodzieży. Prezes Adamek przedstawił historię Towarzystwa.

2021-11-03

3.11.1920

W Zawadzkiem trwał strajk dzieci szkolnych. Uczniowie opuścili demonstracyjnie budynek szkoły, po tym, jak odmówiono im nauki w języku polskim.

2021-11-02

2.11.1920

W "Gazecie Opolskiej" ukazało się ogłoszenie o kursie dyrygentów kół śpiewaczych. Chętni zobowiązani byli dostarczyć dokumenty osobiste, świadectwa szkolne oraz poświadczenia miejscowego polskiego komitetu plebiscytowego. Po ukończeniu bezpłatnego kursu z dobrym wynikiem uczestnicy powinni objąć płatne stanowisko dyrygenta koła śpiewaczego.

2021-11-01

01.11.1929

Odezwa "Drodzy Rodacy" Polsko-Katolickiej Partii Ludowej na Śląsk Opolski przed wyborami komunalnymi 17.11.1929 r. drukowana na łamach "Katolika" w Bytomiu.

2021-10-31

31.10.1928

Spotkanie polskich harcerzy w Opolu ku czci Bronisława Koraszewskiego, organizatora polskich organizacji kulturalnych i gospodarczych na Śląsku.

2021-10-30

30.10.1920

W "Gazecie Opolskiej" z dnia 30.10.1920 r. ukazała się zapowiedź nowego wydawnictwa - ilustrowanego dwutygodnika "Harcerz Polski", będącego wyrazicielem myśli młodzieży zgrupowanej w organizacji harcerskiej pod hasłem "Ojczyzna, nauka i cnota".

2021-10-29

29.10.1932

Odbyła się pielgrzymka do Częstochowy uczestników z powiatów: bytomskiego, gliwickiego i zabrskiego. 

2021-10-28

28.10.1920

W Gazecie Opolskiej ukazał się artykuł "Nowy zamach Niemców na policję plebiscytową".

2021-10-27

27.10.1935

W Grudzicach miejscowe Towarzystwo Młodzieży urządziło wieczór ludowy, w czasie którego miały miejsce recytacje i przemówienia, wystawiono sztukę teatralną "Szewc Walenty zakonnikiem". Wieczór zwieńczyła zabawa taneczna

2021-10-26

26.10.1924

Polskie przedstawienia teatralne w Wójtowej Wsi ("Janek doktorem", "Napad bandytów"). W wydarzeniu wzięło udział około 400 osób,  po przedstawieniu wszyscy goście bawali się na zabawie tanecznej, która trwała do północy. 

2021-10-25

25.10.1920

Teatr polski odegrał trzy przedstawienia na Malinie. Po spektaklu zgromadzeni wzięli udział w zabawie tanecznej.

2021-10-24

24.10.1937

Żniwniok na Sali Banku Ludowego w Strzelcach Opolskich.

2021-10-23

23.10.1920

W hotelu "Reichshof" w Bytomi odbyło się zebranie akuszerek w celu powołania związku mającego bronić ich interesów zawodowych i gospodarczych.

2021-10-22

22.10.1920

Pielgrzymka do Częstochowy mieszkańców powiatu kozielskiego.

2021-10-21

21-23.10.1932

Pielgrzymka młodzieży ze Śląska Opolskiego do Częstochowy w 550 rocznicę sprowadzenia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej na Jasną Górę; zgłoszenia udziału przyjmowali: powiat opolski - Franz Kotula, strzelecki - Hermann Kampczyk, raciborski - Apollonia Fojcik z Raciborza, prudnicki - "Bank Ludowy" w Głogówku, kozielski - "Bank Ludowy" w Koźlu, oleski - Wilhelm Jarasz z Olesna, dobrodzieńskiego - biuro "Rolnika", gliwickiego - Valentin Lapa z Gliwic, zabrskiego - Alois Pawelczyk z Zabrza, bytomskiego - Kreisbüro des Polenbundes in Beuthen.

 

2021-10-20

20.10.1920

Na zebraniu towarzystw polskich w Szczedrzyku zebrano 165 marek, które zostały przekazane na cele Polskiego Czerwonego Krzyża

2021-10-19

19.10.1920

Gen. Le Rond powrócił do Opola i objął na nowo przewodnictwo Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej, które podczas jego nieobecności sprawował gen. Marinis.

2021-10-18

18.10.1935

Na Górze św. Anny odbył się Sejmik Ludu Polskiego na Śląsku Opolskim

2021-10-17

17.10.1937

Uroczystość żniwna w Raciborzu połączona z wystawą ogrodniczo-rolniczą

2021-10-16

16.10.1920

Grupa teatralna "Fredry" odegrała przedstawienie na Sali p. Skrzypczyka w Gosławicach. Po występie odbyła się zabawa taneczna.

2021-10-15

15.10.1920

W Opolu, o godzinie 8 wieczorem, odbyło się zebranie zwyczajne "Sokoła"

2021-10-14

14.10.1937

W Opolu zespół kukiełkowy Alojzego Smolki wystawił w Domu Polskim sztukę "Cztery mile za piec"

2021-10-13

13.10.1935

W Markowicach miejscowe Towarzystwo Młodzieży urządziło żniwniok: recytacje, śpiewy, odczyt "Obchody żniwne na Śląsku i w Polsce", odśpiewanie "Hasła" 

2021-10-12

12.10.1925

Piewszy gościnny występ Polskiego Teatru z Katowic w Bytomiu. Przedstawiono operę "Mazepa". 

2021-10-11

11.10.1926

Wielki sukces polskiego teatru z Katowic - opera "Polenblut" wystawiana w języku polskim w teatrze miejskim w Bytomiu cieszyła się ogromnym zainteresowaniem: 90% miejsc było zajętych. Na widowni obecny był polski Konsul Generalny.

2021-10-10

10.10.1920

W miejscowości Turze, pow. raciborski, odbyło się zebranie kobiet i dziewcząt pod przewodnictwem ks. Proboszcza Daneckiego. Licznie zebrane uczestniczki były zaczęcane do pracy ośwatowej, tak ważnej dla wszystkich Polaków. Spotkanie zakończyło się trzykrotnym okrzykiem "Niech żyje niepodległość naszej ukochanej Polski"

2021-10-09

9.10.1931

Pielgrzymka do Częstochowy z powiatu bytomskiego, w której wzięły udział 173 osoby. Kierownikiem grupy był Stanislaus Gawlik z Mikulczyc

2021-10-08

8.10.1932

Klub sportowy "Sokół" w Strzelcach Opolskich zorganizował imprezę dla młodzieży i dzieci szkolnych

2021-09-30

30.09.1929

W Poznaniu zakończyła się Powszechna Wystawa Krajowa.

2021-09-29

29.09.1935

Święto sportowe młodzieży polskiej Śląska Opolskiego w Zaborzu: orkiestra odegrała hymn Polaków w Niemczech, na maszcie podniesiono sztandar z Rodłem, rozegrano zawody, przygotowano akademię.

2021-09-28

28.09.1920

Zakończyła się w Opolu I praska wystawa jesienna, która objęła następujące specjalności: budownictwo, towary złotnicze, przybory muzyczne, modniarstwo, zabawki i artykuły sportowe, przybory do szkół i in. Wystawa odbyła się w Generalnym konsulacie czesko-słowackiej Republiki w Opolu, ul. Portowa 22.

2021-09-27

27.09.1928

Ustanowiono Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.

2021-09-26

26.09.1937

Zabawa w raciborskiej "Strzesze" dla dzieci polskich z powiatu raciborskiego. Opolski zespół kukiełkowy wystawił sztukę "Cztery mile za piec".

2021-09-25

25.09.1920

Gazeta Opolska poinformowała o rozpoczęciu kursów sanitarnych dla kobiet, organizowanych przez PCK.

2021-09-24

24.09.1932

Wyruszyła pielgrzymka z Miechowic do Częstochowy w 550-lecie sprowadzenia obrazu Matki Bożej Częstochowskiej.

2021-09-23

23.09.1905

Późniejszy Prymas Polski August Hlond otrzymał święcenia kapłańskie.

2021-09-22

22.09.1933

Rozpoczęła się pielgrzymka do Częstochowy. Zgłoszenia przyjmowali: powiat opolski i prudnicki - Franz Kotula z Opola, strzelecki - Johann Wawrzynek ze Strzelec Opolskich, oleski - Johann Rychel z Olesna, dobrodzieński - Johann Kotula z Dobrodzienia, raciborski - Leo Czogalla z Raciborza, gliwicko-bytomski - Biuro Związku Polaków w Bytomiu i w Gliwicach, kozielski - Julius Jacek z Dziergowic, Zabrze - Alois Pawliczek z Zabrza. Kierownikiem pielgrzymki był Johann Wawrzynek.

2021-09-20

20.09.1920

W Bytomiu rozpoczął się kurs dyrygentów kół śpiewaczych, organizowany przez Wydział Kulturalny Polskiego Komisariatu Plebiscytowego. Po ukończeniu kursu uczestnicy mogli liczyć na posady na terenie Górnego Ślaska.

2021-09-19

19.09.1920

W Gosławicach odbyły się dożynki, organizowane przez Towarzystwa: Polek, Skautów, Oświatowe i Rolników.

2021-09-18

18.09.1931

Wyruszyła pielgrzymka z powiatów opolskiego, prudnickiego, strzeleckiego, gliwickiego, raciborskiego, kozielskiego, dobrodzieńskiego, oleskiego do Częstochowy. Kierownikiem był Franz Kotulla z Opola.

2021-09-17

17.09.1981

W wypadku samochodowym zginął  Franciszek Hawranek, nauczyciel, historyk, badacz dziejów Śląska, pracownik Instytutu Śląskiego i Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu.

2021-09-16

16.09.1935

W Zaborzu odbyło się walne zebranie młodzieży żeńskiej. W programie był referat dha Gorzołki "Kobieta w życiu społecznym".

2021-09-15

15.09.1920

W Wielmierzowicach, powiat kozielski, na sali p. Wyrwałowej odbyła się wielka wieczornica ludowa, połączona z przedstawieniem obrazów świetlnych oraz przemówieniem. W trakcie spotkania powołano kółko oświatowe im. Św. Jacka oraz kółko śpiewackie.

2021-09-13

13.09.1931

Spotkanie agentów i kolporterów "Katolika" w Bytomiu.

2021-09-12

12.09.1995

Zmarł Franciszek Loch, członek Towarzystwa Młodzieżowego „Sokół”, Towarzystw Śpiewaczych: „Gwiazda”, „Lutnia”, „Echo”, Związku Polaków w Niemczech, uczestnik Kongresu Polaków w Berlinie w 1938 r., drukarz w „Nowinach Opolskich”.

2021-09-11

11.09.1920

W miejscowości Węgry odbyło się spotkanie towarzystwa polsko-katolickiego.

2021-09-10

10.09.1893

Powstała Polska Partia Socjalistyczna Zaboru Pruskiego.

2021-09-09

9.09.1937

Aresztowanie Wiktora Gorzołki, prezesa Związku Młodzieży Polsko-Katolickiej na Śląsku Opolskim.

2021-09-08

8.09.1929

Odbył się występ chóru "Jutrzenka" z Wójtowej Wsi na Zjeździe zorganizowanym w Zabrzu przez Związek Kół Śpiewackich na Śląsku Opolskim. 

2021-09-07

7.09.1939

Nastąpiła urzędowa likwidacja Związku Polaków w Niemczech oraz wszystkich jego agend.

2021-09-06

6.09.1926

Michał Grażyński został wojewodą śląskim.

2021-09-05

5.09.1937

Odbyła sie wycieczka Towarzystwa Młodzieży Polsko-Katolickiej z Zabrza do Dąbrowy pod Opolem.

2021-09-04

4.09.1932

Zakończyła się pielgrzymka ze Śląska Opolskiego do Częstochowy w 550. rocznicę sprowadzenia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej na Jasną Górę.

 

2021-09-03

3.09.1932

Rozpoczęła się 3-dniowa wycieczka do Krakowa i Wieliczki. W programie było zwiedzanie kopalni soli i muzeów. Zgłoszenia uczestników przyjmował Josef Badura z Szombierek.

2021-09-02

2.09.1932

Rozpoczęła się pielgrzymka ze Śląska Opolskiego do Częstochowy w 550. rocznicę sprowadzenia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej na Jasną Górę; zgłoszenia uczestników przyjmowali: powiat opolski - Franz Kotula z Opola, strzelecki - Hermann Kampczyk, raciborski - biuro "Rolnika" lub Bank Ludowy w Raciborzu, prudnicki - Bank Ludowy w Głogówku,  kozielski - Julius Jacek z Oderwalde (Dziergowice), oleski - Wilhelm Jarasz z Olesna, biuro "Rolnika" lub Bank Ludowy, dobrodzieński - biuro "Rolnika" lub Josef Tremel z Dobrodzienia, gliwicki - Valentin Lapa z Gliwic lub Kreisbüro des Polenbundes in Deutschland, zabrski - Alois Pawliczek z Zabrza-Zaborza lub Büro des Polenbundes, bytomski - Kreisbüro des Polenbundes in Deutschland w Bytomiu; kierownik - Johann Wawrzynek z Opola.

2021-09-01

1.09.1935

Młodzież Raciborza i okolic urządziła wycieczkę do wioski Miejsce w powiecie kozielskim: ok. 100 uczestników, gry i zabawy, odśpiewano "Hasło"

2021-08-31

31.08.1939

Prowokacja gliwicka - na hasło "Babcia umarła" niemieccy bojówkarze przebrani w polskie mundury napadli na radiostację w Gliwicach; uciekając, porzucili ciało weterana III powstania śląskiego, Franciszka Honioka ("Polska Zbrojna" 2019, nr okazyjny, zbiory biblioteczne Archiwum Państwowego w Opolu)

2021-08-30

30.08.1935

W Grudzicach  uroczyście obchodzono 11. rocznicę powstania polskich organizacji młodzieżowych ("Naczelne Prezydium Prowincji Górnośląskiej w Opolu", Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/1/215)

2021-08-29

29.08.1937

Wycieczka Towarzystw Śpiewaczych "Echo" i "Lutnia" do Lądka: nabożeństwo, kąpiel w basenie, spacer po okolicy ("Młody Polak w Niemczech" 1937, nr 9)

2021-08-28

28.08.1919

Echa I powstania śląskiego szeroko komentowała prasa polska, m.in. "Dziennik Bydgoski".

Zobacz więcej:

2021-08-27

27.08.1922

W Bytomiu w Hotelu "Lomnitz" odbyło się zebranie, na którym powołano Dzielnicę Śląską Związku Polaków w Niemczech. Pierwszym prezesem został Kazimierz Malczewski.

Zobacz więcej:

2021-08-26

26.08.1926

Michał Grażyński - uczestnik i dowódca w powstaniach śląskich - został wojewodą śląskim.

2021-08-25

25.08.1920

Na wezwanie Wojciecha Korfantego przerwano działania bojowe II powstania śląskiego - tym posunięciem Korfanty nie zyskał sprzymierzeńców w chcących dalej walczyć powstańcach, a zwłaszcza w przyszłym wojewodzie śląskim, Michale Grażyńskim.

2021-08-24

24.08.1919

Koniec I powstania śląskiego - komendant powiatowy Alfons Zgrzebniok w porozumieniu z filią Podkomisariatu Naczelnej Rady Ludowej podjął decyzję o zakończeniu walk (A. Goniewicz, Powstania śląskie 1919-1920-1921, Katowice 2001).

Zobacz więcej:

2021-08-23

23.08.1919

Pod Łaziskami toczyła się ostatnia walka I powstania śląskiego, a w Sosnowcu odbył się manifestacyjny pogrzeb ofiar I powstania śląskiego. Pięć lat wcześniej utworzono Sekcję Śląską Naczelnego Komitetu Narodowego i uformowano Legion Śląski w Cieszynie.

Zobacz więcej:

2021-08-22

22.08.1931

Wycieczka z powiatów opolskiego i prudnickiego do Krakowa, zgłoszenia przyjmował Franz Kotulla; przekład ogłoszenia z "Nowin Codziennych", nr 160 z 17.07.1931 r. ("Naczelne Prezydium Prowincji Górnośląskiej w Opolu", Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/1/178, s. 65)

2021-08-21

21.08.1920

Doszło do prowokacji niemieckiej w Zabrzu, przeprowadzonej przez oddziały KOOS (Kampforganisation Oberschlesien).

2021-08-20

20.08.1919

W Poznaniu odbył się masowy wiec polskiego społeczeństwa, na którym uchwalono rezolucję domagającą się zbrojnej interwencji polskiego rządu na Górnym Śląsku. Podobne manifestacje poparcia dla powstańców śląskich odbyły się także w Krakowie, Warszawie, Łodzi, Częstochowie, Będzinie, Włocławku ("Kalendarz Opolski" 1979, zbiory biblioteczne Archiwum Państwowego w Opolu).

Zobacz więcej:

2021-08-19

19.08.1920

Wybuch II powstania śląskiego. Rząd polski ograniczył się do interwencji dyplomatycznej w Radzie Najwyższej w Paryżu, prosząc, by ta wezwała państwa Ententy do niezwłocznego wysłania wojsk koalicji na Górny Śląsk ("Kalendarz Opolski" 1979).

Powstańcy zdobyli Wodzisław oraz miejscowości między Pszowem a Rudami i zablokowali Rybnik (A. Goniewicz, Powstania śląskie 1919-1920-1921, Katowice 2001)

2021-08-18

18.08.1904

W Koźminie (woj.wielkopolskie) urodziła się twórczyni znaku "Rodła" - Janina Kłopocka; należała do Związku Polaków w Niemczech, Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Berlinie; podczas wojny w konspiracji pod ps. "Lubomira", po II wojnie światowej dokonywała konserwacji zabytków w Oleśnie (J. Banik, Śląskie kobiety, polskie twierdze, Rybnik 2018)

2021-08-17

16/17.08.1919

W powiecie pszczyńskim pod wodzą Alfreda Zgrzebnioka wybuchło I powstanie śląskie. Walki toczyły się na terenie powiatów: pszczyńskiego, rybnickiego i katowickiego. Po tygodniu zakończyło się klęską powstańców, którzy z (uzasadnionej) obawy przed represjami zbiegli do Polski.

Zobacz więcej:

2021-08-16

16.08.1891

Urodził się Alfons Zgrzebniok - dowódca powstań śląskich, wicewojewoda białostocki, kawaler Orderu Virtuti Militari, odznaczony Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Niepodległości z Mieczami, Złotym Krzyżem Zasługi.

Zobacz więcej:

2021-08-15

15.08.1882

W Cieszynie zmarł Karol Miarka - nauczyciel, pisarz, publicysta, drukarz, polski działacz społeczny (urodzony 22.10.1825 w Pielgrzymowicach).

2021-08-14

14.08.1914

Strajk górników na Górnym Śląsku objął 140 tys. robotników ("Kalendarz Opolski" 1979)

2021-08-13

13.08.1914

Austriackie władze wojskowe zażądały od Józefa Piłsudskiego zaprzestania samodzielnych wystąpień zbrojnych i zapowiedziały wcielenie oddziałów będących pod jego rozkazami do armii austro-węgierskiej. Wśród żołnierzy wielu było przyszłych powstańców śląskich.

2021-08-12

12.08.1933

Odbyła się pielgrzymka do grobu św. Jana z Dukli i cudownego obrazu Matki Bożej Łaskawej we Lwowie, organizowanea przez Ligę Katolicką w Katowicach; w programie była wycieczka do Żółkwi. Zgłoszenia przyjmowano w Banku Ludowym w Gliwicach i Lidze Katolickiej w Katowicach. ("Naczelne Prezydium Prowincji Górnośląskiej w Opolu", Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/1/178, s. 188)

2021-08-11

11.08.1972

W Opolu zmarł Szymon Koszyk - "Civis Opoliensis", publicysta, działacz narodowy i społeczny ze Śląskim Opolskim. Założył Towarzystwo Skautów Opolskich, był komendantem Polskiej Organizacji Wojskowej na powiat opolski, a w III powstaniu śląskim dowódcą I baonu opolskiego; po II wojnie światowej pierwszy burmistrz Głuchołaz, współtworzył Archiwum Miejskie w Opolu.

2021-08-10

10.08.1913

W Jagielnie urodził się Edmund Jan Osmańczyk - publicysta i politolog, senator Ziemi Opolskiej. Od 1932 do 1935 r. redagował "Młodego Polaka w Niemczech", był pomysłodawcą nazwy "Rodło" (neologizm od słów "rodnica" i "godło") dla określenia symbolu Związku Polaków w Niemczech, uzupełniał i drukował "Leksykon Polactwa w Niemczech", zastępca redaktora naczelnego "Nowin Codziennych" w Opolu. Jego postać upamiętnia pomnik m.in. na Wzgórzu Akademickim w Opolu.

2021-08-09

09.08.1920

Prasa lokalna informowała o tym, jakie nowe podatki uchwaliła Rzesza niemiecka dla ludności górnośląskiej w Niemczech i w Polsce: podatek od dochodu (Einkommensteuer), od zysków z kapitałów, od obrotu, spadkowy, od nabywania gruntów, od soli, od węgla, "od zapałek i od aparatów do zapalania", od cukru... ("Gazeta Opolska" z dn. 09.08.1920, zbiory biblioteczne Archiwum Państwowego w Opolu)

2021-08-08

08.08.1844

W Piekarach Rudnych (dziś dzielnicy Tarnowskich Gór) urodził się Wawrzyniec Hajda, o którym mówiono „śląski Wernyhora” - działacz ludowy i poeta, górnik, który stracił wzrok w wybuchu w kopalni; walczył przeciwko bismarckowskiej germanizacji Śląska, w wieku 87 lat witał wojska polskie wkraczające na przyznaną w plebiscycie część Górnego Śląska. Zmarł 27.03.1923 roku, ledwie nacieszywszy się niepodległością Polski.

2021-08-07

07.08.1932

W Mysłowicach odbyły się pierwsze mistrzostwa Polski w jeździe indywidualnej na żużlu. Emocje sięgały zenitu.

2021-08-06

06.08.1934

W 20. rocznicę wymarszu I Kompanii Kadrowej w Krakowie rozpoczęto sypanie Kopca Józefa Piłsudskiego. Przypominano sobie także śląskie zrywy powstańcze.

2021-08-05

05.08.1934

Zaślubiny z Wisłą, dokonane przez oddziały tzw. Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera - sztandary z Rodłem, które zawieźli do Warszawy przedstawiciele Śląska Opolskiego, zostały zanurzone w Wiśle ("Polak w Niemczech" 1937, nr 7-8)

2021-08-04

04.08.1925

Polska Kongregacja Mariańska ze Strzelec urządziła wycieczkę do Piekar i Świerklańca: nabożeństwo w Piekarach, nieszpory w Świerklańcu ("Młody Polak w Niemczech" 1935, nr 10)

2021-08-03

03.08.1924

Polskie organizacje młodzieżowe przygotowały tzw. "Sokolfest" - jak pisała prasa niemiecka - dla Górnego Śląska w Katowicach, czyli zawody sportowe pod patronatem Towarzystwa Sportowego "Sokół" w myśl zawołania 'sport to zdrowie'  ("Naczelne Prezydium Prowincji Górnośląskiej w Opolu", Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/1/223, s. 51)

2021-08-02

02.08.1936

W Berlinie odbyła się uroczystość otwarcia XI Letnich Igrzysk Olimpijskich, gdzie polscy sportowcy zdobyli 6 medali: 3 srebrne i 3 brązowe. Wszystko dokumentowała Leni Riefenstahl.

2021-08-01

01.08.1922

Zmarł Jan Nikodem Jaroń - śląski poeta i dramatopisarz. Po wybuchu I wojny światowej zrzekł się obywatelstwa niemieckiego i powrócił na Śląsk. W latach 1918–1921 aktywnie uczestniczył w ruchu niepodległościowym na Górnym Śląsku - walczył w III powstaniu śląskim.

2021-07-31

31.07.1920

Pod Woźnikami na granicy w ręce Sipo (Sicherheitspolizei - tj. niemieckiej Policji Bezpieczeństwa) dostały się tajne plany i instrukcje Polskiej Organizacji Wojskowej. Nie trudno sobie wyobrazić, jaką nerwowość wywołało to w polskich szeregach powstańczych.

2021-07-30

30.07.1921

Utworzono Naczelną Radę Ludową na Górnym Śląsku.

2021-07-29

29.07.1953

W Ustroniu zmarł Jan Wantuła pseud. Jan Gojański (ur. 20.09.1877, tamże) - śląski pisarz ludowy, bibliofil; ukończył tylko trzy klasy szkoły ewangelickiej w Ustroniu i, mając 14 lat podjął pracę w hucie, skąd został usunięty w 1907 za działalność patriotyczną; spisał kroniki Goleszowa i Ustronia; za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki został w 1952 odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.

2021-07-28

28.07.1920

Rada Ambasadorów zdecydowała o podziale Śląska Cieszyńskiego pomiędzy Polskę i Czechosłowację.

2021-07-27

27.07.1879

W Królewskiej Hucie, dziś Chorzowie, urodził się Stanisław Ligoń - znany jako "Karlik z Kocyndra"; pisarz, malarz, ilustrator, działacz kulturalny, reżyser, aktor, polski działacz narodowy, pracownik Wydziału Prasowego Polskiego Komisariatu Plebiscytowego w Bytomiu, założyciel polskiej szkoły w Truskolasach, w której nauczał razem z żoną;  piewca śląskości, autor audycji radiowych; od małego wykazywał zainteresowanie malarstwem, a w dorosłym życiu w pełni realizował swoją pasję, m.in. redagując czasopismo "Kocynder" (gdzie zyskał przydomek "Karlik z Kocyndra"); podczas II wojny światowej pomagał przy ratowaniu uchodźców, a w Jerozolimie założył Dom Polski dla żołnierzy Ślązaków. Zmarł 17.03.1954 w, wówczas, Stalinogrodzie, właściwie w Katowicach (Ludzie spod znaku Rodła, red. F. Hawranek, Opole 1973)

2021-07-26

26.07.1931

Rozgrywki w Zabrzu pomiędzy klubem sportowym "Union" i klubem piłkarskim "Slavia" z Rudy  ("Naczelne Prezydium Prowincji Górnośląskiej w Opolu", Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/1/226, s. 13)

2021-07-25

25.07.1939

W Opolu zamordowano Augustyna Kośnego - działacza Związku Polaków w Niemczech, współzałożyciela Związku Akademików Górnoślązaków „Silesia Superior”; redaktora naczelnego i dziennikarza polskich gazet w Niemczech: „Katolika Codziennego” i „Nowin Codziennych”; w 1935 roku pozbawiony prawa wykonywania zawodu; w 1947 pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski;  jego imieniem nazwano ulice we Wrocławiu, Opolu, Byczynie, Czarnowąsach, Chróścicach i Kędzierzynie-Koźlu.

2021-07-24

24.07.1920

Na zachodzie dowódcy Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska kreślili tajne plany wybuchu II powstania śląskiego, a tymczasem na wschodzie rozgorzała wojna polsko-bolszewicka: powstał Rząd Obrony Narodowej pod przewodnictwem Wincentego Witosa.

2021-07-23

23.07.1920

Prasa górnośląska informowała o zaczepnych posunięciach nauczycieli niemieckich pod adresem dzieci polskich: w miejscowości Kokotek (pow. lubliniecki) nauczyciel "znęca się nad dziećmi polskiemi podczs nauki języka polskiego, aby je zniechęcić do uczęszczania na nią"; w miejscowości Kościeliska (pow. oleski) nauczyciel "zohydza Polskę", a w Wędryni (także pow. oleski) nauczyciele organizowali "związki antypolskie" ("Orędownik Komisarjatu Plebiscytowego" 23.07.1920, zbiory biblioteczne Archiwum Państwowego w Opolu)

2021-07-22

22.07.1957

Zmarła Aniela Wolnik, "śląska Inka" - sanitariuszka w powstaniach śląskich odznaczona Krzyżem Virtuti Militari, pielęgnowała rannych i chorych w szpitalu w Kłodnicy; działaczka plebiscytowa, organizatorka Towarzystwa Polek i założycielka żeńskiej drużyny harcerskiej im. Emilii Plater, dyrygentka w chórze "Serafin"; przeżyła obóz dla kobiet w Ravensbrück; po wojnie uczyła muzyki w Zakładzie Sióstr Urszulanek w Rybniku (J. Banik, Śląskie kobiety, polskie twierdze, Rybnik 2018)

2021-07-21

21.07.1921

19 osób zginęło w eksplozji w Fabryce Prochu w Krywałdzie na Górnym Śląsku.

2021-07-20

20.07.1930

Wieczór pieśni i słowa polskiego poświęcony Janowi Kochanowskiemu, urządzony w związku z otwarciem gospody w Domu Polskim w Opolu przez Towarzystwo Śpiewacze „Lutnia” ("Młody Polak w Niemczech" 1930, nr 5)

2021-07-19

19.07.1920

Rada Obrony Państwa powołała na terenie byłej dzielnicy pruskiej Zachodnią Straż Obywatelską w celu udzielenia pomocy władzom bezpieczeństwa publicznego w utrzymaniu ładu i porządku w kraju; miała ona jednak funkcjonować tylko na czas wojny z bolszewikami. Straż zlikwidowano rozporządzeniem z dn. 19 kwietnia 1921, które weszło w życie 19 maja 1921.

2021-07-18

18.07.1931

Odbyła się pielgrzymka do Piekar, wiernych z parafii w Wieszowej, Ostroppie i Rokitnicy ("Naczelne Prezydium Prowincji Górnośląskiej w Opolu", Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/1/178)

2021-07-17

17.07.1920

Polska prasa informowała o komentarzach dotyczących sprawy Górnego Śląska w prasie belgijskiej, m.in. "L'independence belge", który cytował niemieckiego profesora Bartscha z Wrocławia, przyznającego, że "Polacy stanowią tam [na Górnym Śląsku] 90 procent ludności, [a] tak jak przed wiekiem, tak i dziś posiadanie Śląska jest wzmocnieniem niemieckiej potęgi militarnej". Z kolei profesor Askenazy podkreślał, że "Górny Śląsk (...) znaczy dla Prus odwet - dla Polski życie" ("Gazeta Opolska" 17.07.1920, zbiory biblioteczne Archiwum Państwowego w Opolu)

2021-07-16

16.07.1922

W Katowicach podpisano akt przyłączenia części Górnego Śląska do Polski.

2021-07-15

15.07.1922

Weszła w życie podpisana 15 maja 1922 Konwencja Genewska (wygasła 15 lipca 1937 roku): "Trzecia część Konwencji (art. 64-158) zawiera przepisy ochrony mniejszości, jaka na okres 15 lat ma obowiązywać w obu częściach Górnego Śląska" (S. Komar, Górnośląska Konwencja Genewska pomiędzy Polską i Niemcami 1922-1937. Wydanie fototypiczne, Opole 2019)

2021-07-14

14.07.1922

Sejm Rzeczpospolitej Polskiej po raz drugi desygnował Wojciecha Korfantego na prezesa Rady Ministrów RP.

2021-07-13

13.07.1920

Przedruk informacji z ostatniej chwili z "Kurjera Porannego": na konferencji w Spa "najważniejszymi sprawami traktatu pokojowego (…) są rozbrojenie Niemiec, odszkodowania wojenne, kwestja Gdańska i plebiscyt na G. Śląsku". Tymczasem Niemcy skupowali markę polską, aby "w odpowiedniej chwili rzucić wielkie ilości na targ pieniężny celem gwałtownego obniżenia [jej] wartości" ("Gazeta Opolska" 13.07.1920, zbiory biblioteczne Archiwum Państwowego w Opolu)

2021-07-12

12.07.1920

Nieprawdopodobna bezczelność dotknęła jednego z gospodarzy w Sudole (pow. raciborski): skradziono mu "dwa młode, piękne konie, [a] koniokrady mieli tyle odwagi, że konie zaprzęgli do woza i najspokojniej odjechali, nie spostrzeżeni przez nikogo" ("Gazeta Opolska" 13.07.1920, zbiory biblioteczne Archiwum Państwowego w Opolu)

2021-07-11

11.07.1920

Polska prasa szeroko komentowała negocjacje pokojowe na konferencji w Spa, gdzie "w sprawie kontroli nad podziałem węgla oświadczyli niemieccy zastępcy, że warunków Ententy nie są w stanie przyjąć, gdyż wychodzą ponad określenia w układzie pokojowym. [Jednakże] żądania koalicji są bardzo stanowcze i nie ma widoków, ażeby Ententa Niemcom jakie ustępstwa poczyniła" ("Gazeta Opolska" 13.07.1920, zbiory biblioteczne Archiwum Państwowego w Opolu)

2021-07-10

10.07.1931

Pielgrzymka z powiatu strzeleckiego do Częstochowy, 37 osób ze strzeleckiego, 3 osoby z Opola, kierownik: Hermann Kampczyk ze Strzelec Opolskich  ("Naczelne Prezydium Prowincji Górnośląskiej w Opolu", Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/1/178, s. 75)

2021-07-09

09.07.1922

Władze polskie i niemieckie zakończyły akcję przejmowania przyznanych stref górnośląskiego terenu plebiscytowego

2021-07-08

08.07.1930

Na pielgrzymkę Polaków do Gidli wybrały się 23 osoby z naszego regionu, kierownikiem był Josef Ulbrich z Zabrza-Zaborza  ("Naczelne Prezydium Prowincji Górnośląskiej w Opolu", Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/1/178, s. 83)

2021-07-07

07.07.1921

Dwa dni po zakończeniu III powstania śląskiego w Katowicach humory najwyraźniej dopisywały - jak w wierszyku „Georgowi do albuma”: Nie tak ostro, nie tak chytrze, / Bo ci Ślązak rogów przytrze… / Nie tak mądrze, nie tak sprytnie, / Bo ci Ślązak palec przytnie… / Nie tak szumnie, nie tak butnie, / Bo ci Ślązak pazur utnie… („Gazeta Robotnicza” z dn. 7.07. 1921)

2021-07-06

06.07.1930

Mieszkańcy Śląska Opolskiego organizowali wyjazdy na Międzynarodową Wystawę Komunikacji i Turystyki w Poznaniu w dn. 6 lipca - 10 sierpnia 1930  ("Naczelne Prezydium Prowincji Górnośląskiej w Opolu", Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/1/217)

2021-07-05

05.07.1921

Zakończyło się III powstanie śląskie. Niemcy rozwiązali jednostki Selbstchutzu, Rada Ligi Narodów podjęła decyzję o korzystniejszym podziale Śląska: Polce przypadło 29 % ziem, powiaty: katowicki, lubliniecki, pszczyński, rybnicki, świętochłowicki i tarnogórski, 46 % ludności i większa część przemysłu: 53 z 67 kopalń węgla oraz 9 z 14 stalowni.

2021-07-04

04.07.1920

Wojciech Korfanty wraz z gen. Le Rondem pojechali do Spa na konferencję państw sprzymierzonych, by rozmawiać o realizacji niemieckich zobowiązań z tytułu reparacji wojennych. Przedstawiono Białą Księgę pt. "Pogwałcenie Traktatu Pokojowego przez Niemców na Górnym Śląsku". Ci, chcąc wykorzystać trudną sytuację Polski na granicy wschodniej (tj. wojnę polsko-bolszewicką) usiłowali zmusić ją do rezygnacji ze Śląska ("Kalendarz Opolski" 1979)

2021-07-03

03.07.1891

Urodził się Szymon Koszyk - uczestnik powstań śląskich, po II wojnie światowej pierwszy burmistrz Głuchołaz i "archiwariusz miejski" Opola (jak się podpisywał), "Civis Opoliensis"; dzisiaj patronuje jednej z opolskich ulic. Zmarł 13 sierpnia 1972.

2021-07-02

02.07.1921

W Wilnie arcybiskup metropolita warszawski i prymas Królestwa Polskiego kard. Aleksander Kakowski koronował obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej, zwanej też Madonną Wileńską lub Ostrobramską Matką Miłosierdzia. Do sanktuarium często pielgrzymowali później Polacy z części Górnego Śląska przyłączonej po plebiscycie w 1921 roku do Niemiec.

2021-07-01

01.07.1933

Adam Kawik, przewodniczący polskich organizacji młodzieżowych na Śląsk Zachodni, przedstawił  w "Domu Polskim" w Bytomiu Okólnik do Polskiej Młodzieży ("Naczelne Prezydium Prowincji Górnośląskiej w Opolu", Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/1/215)

2021-06-30

30.06.1933

Pielgrzymka z powiatów opolskiego, strzeleckiego, prudnickiego, oleskiego i dobrodzieńskiego do Częstochowy, zgłoszenia przyjmowali: Franz Kotula z Opola, Stefan Gawlik ze Strzelec Opolskich, [Jan] Rychel z Olesna, Johann Kotula z Dobrodzienia; przekład z "Nowin Codziennych" nr 102 z 17 maja 1933 r. ("Naczelne Prezydium Prowincji Górnośląskiej w Opolu", Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/1/178, s. 182)

2021-06-29

29.06.1922

Polskie oddziały zajęły przedostatnią, czwartą strefę polskiej części Górnego Śląska - powiat pszczyński. Do Pszczyny, witane m.in. przez wojewodę Rymera i posła Korfantego, weszły oddziały pod dowództwem gen. Szeptyckiego, zaś do Mikołowa - dowodzone przez gen. Kazimierza Horoszkiewicza.

(A. Goniewicz, Rok 1922 na Górnym Śląsku, Katowice 2002)

2021-06-28

28.06.1919

W Wersalu podpisano traktat pokojowy z Niemcami - w art. 88 wpisano postanowienie o przeprowadzeniu plebiscytu na spornej części Górnego Śląska pod kontrolą wojsk alianckich i Międzysojuszowej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej

(Ślązacy dla Niepodległej. Trwanie-wiara-nadzieja-walka. Przewodnik po wystawie, oprac. prof. dr hab. Michał Lis, Opole 2019)

2021-06-27

27.06.1932

Na wycieczkę do Krakowa wybrali się mieszkańcy z powiatu raciborskiego, a zgłoszenia przyjmowano w "Banku Ludowym" i "Rolniku" w Raciborzu; przekład z "Nowin Codziennych" nr 127 z 5.06.1932 r.

("Naczelne Prezydium Prowincji Górnośląskiej w Opolu", Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/1/178, s. 142)

2021-06-26

26.06.1931

Pielgrzymka z powiatów bytomskiego i gliwickiego do Częstochowy ("Naczelne Prezydium Prowincji Górnośląskiej w Opolu", Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/1/178, s. 56)

2021-06-25

25.06.1921

Obie walczące w III powstaniu śląskim strony podpisały układ o zaprzestaniu walk i likwidacji ruchu zbrojnego. Powstańców reprezentował kpt. Remigiusz Grocholski, dowództwo niemieckie gen. Karl Hoefer, zaś aliantów gen. Jules Gratier

(A. Goniewicz, Rok 1922 na Górnym Śląsku, Katowice 2002)

2021-06-24

22.06.1922

Rada Ministrów RP przejęła z rąk niemieckich chorzowską fabrykę nawozów sztucznych ,,Azoty” - jej naczelnym dyrektorem mianowano prof. Ignacego Mościckiego, późniejszego prezydenta RP.

2021-06-23

23.06.1935

W Bytomiu uroczyście obchodzono jubileusz 25-lecia Związku Polskich Kół Śpiewaczych na Śląsku Opolskim.

2021-06-22

22.06.1903

W Raciborzu urodził się Jan Wawrzynek - niemieckich szykan doświadczał już w szkole, domagając się pisania swego nazwiska po polsku; członek "Sokoła" ZHP i amatorskiego ruchu śpiewaczego; ochotnik do wojska polskiego, potem szkolił powstańców śląskich; członek Związku Polaków w Niemczech, założył kilkadziesiąt polskich kół i chórów, prowadził polskie pielgrzymki do Piekar i Częstochowy, przemawiał na zebraniach i wiecach; 38 razy aresztowany przez policję niemiecką - 39. aresztowanie rozpoczęło jego gehennę po obozach koncentracyjnych: Buchenwaldu, Ravensbrück i Sachsenhausen, którą nadludzkim wysiłkiem przetrwał; odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Śląskim Krzyżem Powstańczym i honorową odznaką "Za Wiarę i Wytrwanie" Związku Polaków w Niemczech. Zmarł 20 czerwca (Ludzie spod znaku Rodła, red. F. Hawranek, Opole 1973)

2021-06-21

21.06.1914

W Budziskach na Opolszczyźnie urodził się Alojzy Wilk - uczeń polskiej szkoły mniejszościowej i polskiego gimnazjum w Bytomiu; aktywista polskiego ruchu młodzieżowego, współorganizator spotkań w raciborskiej "Strzesze", publikował m.in. w "Dzienniku Raciborskim"; pracował w Banku Ludowym w Raciborzu i w Dzielnicy I Związku Polaków w Niemczech;  aresztowany w 1937 i zwolniony z niemieckiego więzienia, co nie udało się 2 lata później - w 1939 uciekł przed Gestapo z Opola, jednak został aresztowany w Krakowie i wywieziony do obozu w Oranienburgu, gdzie zginął w 1943 roku.

(Ludzie spod znaku Rodła, red. F. Hawranek, Opole 1973)

2021-06-20

20.06.1931

Polska pielgrzymka z Zabrza i Bytomia do Częstochowy. Ruch pielgrzymkowy podtrzymywał jedność Polaków, którzy po plebiscycie na Górnym Śląsku znaleźli się terytorialnie po stronie niemieckiej.

("Naczelne Prezydium Prowincji Górnośląskiej w Opolu", Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/1/178)

2021-06-19

19.06.1922

Oddziały francuskie wymaszerowały z Katowic po rozstrzygnięciu plebiscytu, a władzę w mieście przekazano burmistrzowi dr. Alfonsowi Górnikowi.

2021-06-18

18.06.1919

W Piotrowicach odbyło się zebranie komendantów Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) w sprawie wywołania powstania w nocy 22/23 czerwca, jednak nie zgodził się na to Wojciech Korfanty ("Kalendarz Opolski" 1979)

2021-06-17

17.06.1922

Weszło w życie rozporządzenie o Policji Województwa Śląskiego i rozwiązaniu katowickiej grupy Policji Plebiscytowej. Województwo podzielono na 9 powiatów wiejskich: katowicki, lubliniecki, pszczyński, tarnogórski, rudzki, rybnicki, świętochłowicki, bielski i cieszyński oraz 3 powiaty miejskie: Bielsko, Tarnowice i Królewska Huta (A. Goniewicz, Rok 1922 na Górnym Śląsku, Katowice 2002)

2021-06-16

16.06.1919

Na Konferencji Pokojowej w Paryżu podjęto ostateczną decyzję o przeprowadzeniu plebiscytu na Górnym Śląsku

("Kalendarz Opolski" 1979)

2021-06-15

15.06.1922

W Opolu zakończyły się pertraktacje polsko-niemiecko-alianckie, w wyniku których podpisano "Zarządzenia w przedmiocie oddania przez Komisję Międzysojuszniczą Rządzącą i Plebiscytową Górnego Śląska obszarów przyznanych Niemcom i Polsce na podstawie traktatu pokojowego podpisanego w Wersalu 28 czerwca 1919". Rządy Polski i Niemiec otrzymały od Komisji noty dające miesiąc czasu na zmiany administracyjne na Górnym Śląsku (A. Goniewicz, Rok 1922 na Górnym Śląsku, Katowice 2002)

2021-06-14

14.06.1922

Zakończyła działalność Naczelna Rada Ludowa, a jej układ organizacyjny był później podstawą funkcjonowania Urzędu Województwa Śląskiego (A. Goniewicz, Rok 1922 na Górnym Śląsku, Katowice 2002)

2021-06-13

13.06.1886

W Górażdżach (pow. Strzelce Opolskie) urodził się Antoni Pawletta - drukarz w "Gazecie Opolskiej" i "Górnoślązaku", mąż wdowy po redaktorze "Nowin Codziennych", Marty Ligudy, prowadził z żoną dwie księgarnie polskie w Opolu, wznowił wydawanie "Nowin" (zniszczonych przez bojówki niemieckie w III powstaniu śląskim), drukował "Dziennik Raciborski", "Katolika Trzydniowego" (w miejsce upadającego "Katolika"); niemiecką ustawą pozbawiony praw wykonywania zawodu dziennikarza (1935); więzień Buchenwaldu; po II wojnie światowej członek komisji weryfikacyjnej na miasto i powiat Opole, kurator opolskich szpitali. Zmarł 16 sierpnia 1950 (Ludzie spod znaku Rodła, red. F. Hawranek, Opole 1973)

2021-06-12

12.06.1921

Stanisław Srokowski, delegat rządu polskiego na Śląsk, informował o przybyciu korespondenta "Times'a", pułkownika Reboula, który spotkał się z Wojciechem Korfantym. Dostrzegano w okolicy "stale rosnące siły wojsk niemieckich". Na terenach walk tworzono Wojskowe Alianckie Komisje Kontrolujące - składały się z trzech oficerów: Francuza, Włocha, Anglika, a swe siedziby miały w Raciborzu, Ujeździe, Strzelcach Opolskich i Oleśnie. Ich zadaniem było "sprawdzanie, która ze stron nie przestrzega zobowiązań wynikających z likwidowania powstania" (M. Anusewicz, M. Wrzosek, Kronika powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-06-11

11.06.1919

Decyzją Rady Czterech powołano Międzysojuszniczą Komisję Rządzącą i Plebiscytową na Górnym Śląsku, mającą sprawować władzę na tym terenie w czasie plebiscytu ("Kalendarz Opolski" 1979)

2021-06-10

10.06.1920

Od 10 czerwca 1920 w Opolu przebywał Papieski Komisarz Plebiscytowy, ks. abp Ratti. Jak informowała prasa "przyjazd wysokiego dostojnika kościoła nastąpił z polecenia Ojca św. celem omówienia i uregulowania różnych spraw kościelnych z ks. Kardynałem Bertramem". Niestety, w mieście nie było zbyt bezpiecznie - "podczas przejażdżki na Odrze przyszło do starcia między ludnością niemiecką i żołnierzami francuskimi. Niemcy zrzucili trzech Francuzów do rzeki, jeden z nich zatonął" ("Gazeta Opolska" 12.06.1920)

2021-06-09

9.06.1921

Wojska alianckie stopniowo zajmowały tereny wyznaczone na tzw. pas neutralny. Powstańcy śląscy wypatrzyli na Odrze "opancerzony statek niemiecki, uzbrojony w karabiny maszynowe". Tymczasem delegat polskiego rządu, Stanisław Srokowski, zanotował w dzienniku: "Korfanty, przeciążony ogromną ilością pracy (...), jest zmęczony, jak nigdy dotąd" (M. Anusewicz, M. Wrzosek, Kronika powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-06-08

8.06.1921

Wysłannik rządu polskiego na Górny Śląsk, Stanisław Srokowski, zanotował: "W Lichyni zdarli Anglicy chorągiew polską (…), rozbrajają ludność, a Niemcy między nimi chodzą uzbrojeni"

(M. Anusewicz, M. Wrzosek, Kronika powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-06-07

7/8.06.1919

W nocy 7/8 czerwca wybuchło tzw. powstanie oleskie, ale bez pomocy wojska polskiego szybko zostało stłumione. Powstańcy pod dowództwem Walentyna Sojki, Franciszka Grobelnego i Augustyna Koja razem z grupą ok. 200-300 nieuzbrojonych powstańców zdołali przerwać łączność telefoniczną między Olesnem i innymi miejscowościami oraz zaminować most pod Sowczycami. W Wojciechowie nie znaleziono jednak spodziewanego składu broni. Miesiąc później w Opolu zapadły wyroki skazujące dla uczestników powstania oleskiego.

2021-06-06

6.06.1921

W III powstaniu śląskim toczyły się główne walki o Bierawę, po których II batalion pułku Sadowskiego (źorski) został odznaczony Krzyżem Virtutu Militari ("Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Opolu", Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/2579/2761, s. 36).

Naczelne dowództwo wojsk powstańczych objął płk Kazimierz Zentkeller ("Warwas"), a jego zastępca został mjr Ludyga-Laskowski. Naczelna Komenda Wojsk Powstańczych wprowadziła odznaczenie "Śląska Wstęga Waleczności i Zasługi" I klasy (za bezpośredni udział w walce) i II klasy (za pracę wojskową) (M. Anusewicz, M. Wrzosek, Kronika powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-06-05

5.06.1919

Na posiedzeniu Rady Najwyższej prezydent USA, Woodrow Wilson, poinformował Ignacego Paderewskiego o decyzji przeprowadzenia plebiscytu na Górnym Śląsku

("Kalendarz Opolski" 1979)

2021-06-04

4.06.1920

Wojciech Korfanty podziękował za obronę polskiego Komisariatu Plebiscytowego w Bytomiu podczas zbrojnego napadu 28 maja 1920. Jednego z napastników oddano wojskowym władzom francuskim po znalezieniu przy nim "kompromitujących papierów politycznych" ("Orędownik Komisarjatu Plebiscytowego" 4.06.1920, zbiory biblioteczne Archiwum Państwowego w Opolu)

2021-06-03

3.06.1919

W swoim wystąpieniu na forum Rady Najwyższej Konferencji Pokojowej Ignacy Paderewski zdecydowanie przemawiał w obronie interesów Polski na Górnym Śląsku ("Kalendarz Opolski" 1979)

2021-06-02

2.06.1921

W III powstaniu śląskim od 2 do 11 czerwca trwały walki o Zębowice, które przechodziły z rąk do rąk. Poległo trzech kadetów lwowskich: Henryk Czekaliński (16 lat), Zbigniew Pszczółkowski (18 lat) i Zbigniew Zaczyński (17 lat) ("Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Opolu", Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/2579/2761, s. 40).

Niemcy bezowocnie nacierali na Jastrzygowice, Myślinę i Grodzisko. Wojska francuskie poszerzyły pas neutralny o kolejne wsie - Zimną Wódkę, Stary Ujazd i Buczek, niestety kosztem powstańców (M. Anusewicz, M. Wrzosek, Kronika powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-06-01

1.06.1921

Niemcy skoncentrowali siły w rejonie Góry Św. Anny i prowadzili silny ostrzał pozycji powstańczych. Wojska francuskie weszły do trzech wsi na północ od Góry  Św. Anny, rozpoczynając wydzielanie tzw. pasa neutralnego. Tymczasem w Bielszowicach spotkali się dowódcy grupy "Wschód", "Północ" i "Południe", dyskutując o "konieczności zorganizowania powstańców na wzór wojsk regularnych".

(M. Anusewicz, M. Wrzosek, Kronika powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-05-31

31.05.1921

Wbrew postanowieniom rozejmowym Niemcy ozpoczęli zakrojone na dużą skalę działania bojowe, przypuszczając atak na Górę Św. Anny. Wojciech Korfanty odwołał ppłk. Macieja Mielżyńskiego (ps. „Nowina-Doliwa”), mianując naczelnikiem szefa sztabu Naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych, dr Stanisława Rostworowskiego (ps. „Lubieniec”). Jak pisał we wspomnieniach Kazimierz Popiołek: [Mielżyński] wśród oddziałów bywał rzadko. Tymczasem wojska alianckie przystąpiły do zajmowania pasa neutralnego.

(M. Anusiewicz, M. Wrzosek, Kalendarium powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-05-30

30.05.1921

Na całym froncie powstańczym panował względny spokój. Generał Henri Le Rond ogłosił zarządzenie o utworzeniu strefy neutralnej wzdłuż Odry. Tzw. Komisja Dwunastu, reprezentująca Niemców górnośląskich, odmawiała podpisania porozumienia, które zaakceptowała już strona polska. Nastał impas w rozmowach trójstronnych.

 
(M. Anusiewicz, M. Wrzosek, Kalendarium powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-05-29

29.05.1921

Zarząd Polskiego Czerwonego Krzyża dla Śląska wysłał do Berlina telegram w sprawie wymiany jeńców. Delegat polskiego rządu, Srokowski, zanotował w dzienniku, że zjawiła się u Korfantego deputacja ludności powiatu opolskiego (…) i błagała o przyłączenie ich stron do Polski.

(M. Anusiewicz, M. Wrzosek, Kalendarium powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-05-28

28 maja 2004 r. Zbyszko Bednorz został pierwszym honorowym profesorem Uniwersytetu Opolskiego. Po nim godność tę uzyskali: Bolesław Gleichgewicht i Klemens Richter.
 

2021-05-28

28.05.1921

Wojciech Korfanty wysłał depeszę do rządu polskiego, domagając się pomocy finansowej i aprowizacyjnej dla powstańców. Tymczasem z Opola do Szopienic pojechał angielski major z Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej z zadaniem przedstawienia walczącym stronom "pasa neutralnego".

(M. Anusiewicz, M. Wrzosek, Kalendarium powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-05-27

27.05.1921

Niemcy nasilili atak na Górę Św. Anny, Krośnicę i Stare Koźle, gromadząc oddziały i broń.

2021-05-26

26.05.1921

W III powstaniu śląskim nad Olesno nadleciał samolot wroga, jednak ostrzelany przez powstańców z broni ręcznej, odleciał w kierunku Kluczborka. Pod naciskiem aliantów rozpoczęły się rozmowy na temat zawieszenia broni w walkach o Górę Św. Anny. Stanisław Srokowski zauważał, że odznaką w oddziałach niemieckich przy ubiorze cywilnym jest żółta opaska na ramieniu.

(M. Anusiewicz, M. Wrzosek, Kalendarium powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-05-25

25.05.1921

W toku zaciętych walk powstańcy wysadzili w powietrze 23 mosty na drogach prowadzących po stronie niemieckiej do Góry Św. Anny. Tego dnia francuski premier Aristide Briand wygłosił przemówienie w Izbie Deputowanych, w którym zagroził Niemcom użyciem siły, jeśli nie powstrzymają działalności Selbstschutzu na Górnym Śląsku. Z kolei przy Centralnym Komitecie Czerwonego Krzyża dla Śląska powstał Wydział Opieki nad Dziećmi.

(M. Anusiewicz, M. Wrzosek, Kalendarium powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-05-24

24.05.1921

Rozwiązano "kompanię cyklistów", a sprzęt, broń i zaopatrzenie przekazano oddziałowi szturmowemu pociągu pancernego "Zygmunt Powstaniec". Powstańcy odpierali niemieckie ataki na linii Olesno-Wędrynia. W nocy na Górny Śląsk przybył delegat rządu, Stanisław Srokowski, którego zadaniem było tonowanie nastrojów i pilnowanie neutralności Polski, gdyż wydarzenia na Śląsku już skupiały uwagę światowej opinii publicznej, która potępiła niemieckie ataki na powstańców, domagając się ich zaprzestania.

(M. Anusiewicz, M. Wrzosek, Kalendarium powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-05-23

23.05.1921

Trwała zacięta walka o Górę Św. Anny. Generał Le Rond skierował pismo do gen. Gratiera, Naczelnego Dowódcy Wojsk Sprzymierzonych na Górnym Śląsku, z sugestią, by wobec komplikowania się sytuacji skoncentrować siły francuskie wokół Opola i Gliwic i tam też wycofać administrację Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej. Premier Francji, Aristide Briand, kategorycznie nakazał Niemcom zatrzymanie napływu ochotników z Rzeszy na Górny Śląsk.

(M. Anusiewicz, M. Wrzosek, Kalendarium powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-05-22

22.05.1921

Mjr Stanisław Rostworowski z Naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych poinformował, że przy zabitych Niemcach znaleziono dokumenty potwierdzające ich przynależność do Reichswehry. Tymczasem rozgorzały zacięte walki o Olesno - Niemcy wycofali się do Szumiradu i Lasowic Małych.

(M. Anusiewicz, M. Wrzosek, Kalendarium powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-05-21

21.05.1921

W III powstaniu śląskim rozpoczęła się bitwa o Górę św. Anny - Niemcy zaatakowali z trzech stron: od Wysokiej, Oleszki i Żyrowej. Uderzyli też na Olesno i Wędrynię. Korfanty podpisał rozporządzenie o utworzeniu sądów wojskowych przy dowództwach grup taktycznych

(M. Anusiewicz, M. Wrzosek, Kalendarium powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-05-20

20.05.1921

Źle uzbrojeni powstańcy opuścili przedpola Olesna, jednak Niemcy nie uderzyli na miasto, ale zaatakowali Chudobę. Natrafili też na zdecydowany opór powstańców broniących Góry Św. Anny. W wyniku walk front zatrzymał się na linii Gorzów Śląski-Stare Olesno-Wędrynia-Zębowice-Staniszcze Wielkie-Izbicko-Kamień Śląski-Obrowiec i dalej wzdłuż Odry do granicy czeskiej

(M. Anusiewicz, M. Wrzosek, Kalendarium powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-05-19

19.05.1921

Niemieckie oddziały przeczesywały Lasowice Wielkie, Trzebiszyn, Burdziany i Ligotę Turawską, likwidując drobne pododdziałki powstańcze. Atakowały również Szumirad i krańce Chudoby, koncentrując znaczne siły w Turawie i przygotowując się do ataku na Górę Św. Anny. Tymczasem szef służby sanitarnej wydał regulamin służby zdrowia na polu, w myśl którego w skład każdej kompanii piechoty i baterii artylerii miała wchodzić jedna sekcja sanitarna.

(M. Anusiewicz, M. Wrzosek, Kalendarium powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-05-18

18.05.1921

Naczelna Komenda Wojsk Powstańczych wysłała "telefonogram", nakazując oddziałom natychmiastowe przystąpienie do umacniania miejscowości leżących w pierwszej linii Odry: Olesna, Dobrodzienia, Strzelec. Tymczasem premier Wincenty Witos na posiedzeniu Sejmu RP wygłosił przemówienie w odpowiedzi na antypolskie wystąpienie brytyjskiego premiera i krytykę niepodległościowego zrywu Górnoślązaków. 

(M. Anusiewicz, M. Wrzosek, Kalendarium powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-05-17

17.05.1919

W Paryżu przekazano Niemcom warunki pokojowe z informacją o przyłączeniu Górnego Śląska do Polski, co wywołało w Niemczech oburzenie.

2021-05-16

16.05.1921

Wojciech Korfanty wystosował obszerną notę do angielskiego premiera, obalając wiele informacji z antypolskiego wystąpienia Lloyda Georga kilka dni wcześniej: i pisząc m.in.: Powstanie górnośląskie nie przetrwałoby ani dnia, gdyby szeregi powstańców nie składały się z samych Górnoślązaków (...) Pokój i ład nie mogą być przywrócone, dopóty mężowie stanu używają potęgi swych państw i litery międzynarodowych układów, ażeby zgnieść ludzi walczących o swą wolność

(M. Anusiewicz, M. Wrzosek, Kalendarium powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-05-15

15.05.1931

Odbyła się pielgrzymka z powiatu oleskiego i Dobrodzienia do Częstochowy. Wzięły w niej udział 72 osoby.

2021-05-14

14.05.1920

Niemcy zlikwidowali Podkomisariat Naczelnej Rady Ludowej w Bytomiu i wielu działaczy polskich, obawiając się szykan i więzienia, uciekło do Polski. Na Górnym Śląsku zaostrzała się sytuacja w stosunkach polsko-niemieckich i była to cisza przed burzą (III powstaniem śląskim).

Tymczasem na wschodzie rozpoczęła się kontrofensywa wojsk bolszewickich w wojnie polsko-bolszewickiej.

2021-05-13

13.05.1921

Powstańcy wysadzili most na Odrze w Koźlu. Ppłk Mielżyński tonował nastroje wobec propolskiego stanowiska gen. Le Ronda podczas pertraktacji. Tymczasem brytyjski premier Lloyd George wygłosił antypolskie przemówienie, odmawiając Polsce praw do Śląska i potępiając powstanie (M. Anusiewicz, M. Wrzosek, Kalendarium powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-05-13

13 maja 1229 lub 1230 r. zmarł książę Kazimierz I opolski, ojciec-założyciel miasta.  Objął władzę po śmierci ojca w 1211 r. W latach 1217 – 1218 wziął udział w V wyprawie krzyżowej u boku króla węgierskiego Andrzeja II, z której przywiózł sobie żonę, carównę bułgarską – Wiolę. Przed czerwcem 1217 r. lokował Opole. Oprócz tego przyczynił się do lokacji Raciborza, Leśnicy i Ujazdu. Rozpoczął budowę zamku na Ostrówku. Za jego czasów Opole stało się miastem stołecznym, głównym centrum politycznym, gospodarczym i religijnym Górnego Śląska.
 

2021-05-12

12.05.1920

Na łamach Gazety Opolskiej ukazało się ogłoszenie wzywające wszystkich rzemieślników polskich do stawienia się 13 maja 1920 r. w Katowicach na Sali hotelu "Rezidenz", celem utworzenia związku samodielnych rzemieślników na Górnym Śląsku.

2021-05-11

11.05.1930

Uroczyście obchodzono 25-lecie polskiej Kongregacji Mariańskiej przy parafii św. Krzyża w Opolu.

2021-05-10

10.05.1921

Naczelna Komenda Wojsk Powstańczych (NKWP), po podjęciu rokowań z francuskimi oddziałami Naczelnego Dowództwa Wojsk Sprzymierzonych na Górnym Śląsku, ogłosiła wstrzymanie działań ofensywnych. "Odra rozdzielała siły walczących stron" (M. Anusiewicz, M. Wrzosek, Kalendarium powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-05-09

9.05.1921

Powstańcy po zaciekłych walkach zdobyli Kędzierzyn, a otuchy walczącym dodawał mjr Ludyga-Laskowski; zdobyto też Zdzieszowice, ale odstąpiono od uderzenia na Gogolin.

2021-05-08

8.05.1926

Zarządca policji w Gliwicach przesyłał do Naczelnego Prezydium wykaz polskich półmilitarnych grup i partii politycznych na wschodnim Śląsku ("Naczelne Prezydium Prowincji Górnośląskiej w Opolu" Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/1/205)

2021-05-07

7.05.1921

W Szopienicach ukazał się pierwszy numer pisma „Powstaniec” - nazwą nawiązywano do tradycji walk Górnoślązaków w 1919 roku.  Tymczasem powstańcy śląscy stoczyli zwycięską walkę o Leśnicę. Do Opola przybył gen. Le Rond, na którego przychylne stanowisko liczył Korfanty.

(M. Anusiewicz, M. Wrzosek, Kalendarium powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-05-06

6.05.1916

W Wójtowej Wsi (obecnie dz. Opola) urodziła się Anna Smolka z d. Poliwoda - żona Alojzego Smolki, założyciela Opolskiego Teatru Lalki i Aktora; należała do ZHP, Związku Młodzieży Polskiej na Śląsku, Związku Polaków w Niemczech, Związku Walki Zbrojnej-Armii Krajowej; po wojnie pomagała mężowi, działała w organizacjach kombatanckich. Zmarła 11 lipca 1992

(J. Banik, Śląskie kobiety, polskie twierdze, Rybnik 2018)

2021-05-05

5.05.1921

Nad ranem walczący w III powstaniu śląskim Polacy opanowali Olesno, a niemieckie MSZ wysyłało telegramy do swoich ambasadorów w Londynie, Paryżu i Rzymie z informacjami o sytuacji na Górnym Śląsku

(M. Anusiewicz, M. Wrzosek, Kalendarium powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-05-04

4.05.1921

Powstańcy śląscy zdobyli Górę Św. Anny, Olesno, Gorzów Śląski i Ujazd. Koncentracja Grupy „Północ” pod Dobrodzieniem. Tymczasem rząd RP ogłosił "neutralność wobec powstania na Górnym Śląsku", czym "wytrącono Niemcom (…) ważki argument o poparciu rządu warszawskiego dla powstania"

(M. Anusiewicz, M. Wrzosek, Kalendarium powstań śląskich, Warszawa 1980)

2021-05-03

2/3.05.1921

W nocy wybuchło III powstanie śląskie, które rozpoczęło wysadzenie mostów na Odrze przez Grupę "Wawelberga", m.in. pod Opolem, pod Kluczborkiem i Głogówkiem; Nysa-Kędzierzyn, Koźle-Kędzierzyn, Opole-Karłowice-Wrocław.

Dyktatorem zrywu został Wojciech Korfanty. Powstańcy szybko opanowali powiaty: pszczyński, katowicki, tarnogórski i rybnicki oraz rozpoczęli blokadę większych miast (tzw. akcja cernowania). W ciągu pierwszego tygodnia walczącym oddziałom udało się zdobyć teren do „Linii Korfantego”

2021-05-02

2.05.1921

Na Górnym Śląsku wybuchł strajk generalny, który stał się sygnałem wybuchu III powstania śląskiego: "Wyły syreny - wspomina Romuald Pitera - na niektórych wieżach kościelnych biły dzwony, gwizdały buczki lokomotywy. Olbrzymia masa ludzi zalała place i ulice". Strajk objął 190.000 ludzi (M. Anusiewicz, M. Wrzosek, Kalendarium powstań śląskich, Warszawa 1980).

Zobacz więcej: http://www.powstancyslascy.pl/znajdz-powstanca?string=Pitera

2021-05-01

1.05.1932

Pielgrzymka z Raciborza do Częstochowy, dyskusyjna sprawa paszportów dla 119 osób ("Naczelne Prezydium Prowincji Górnośląskiej w Opolu" Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/1/178, s. 114)

2021-04-30

30.04.1932

Wycieczka "przyjaciół harcerzy" z Bytomia do Częstochowy i Gidli pod kierownictwem Theofila Wilczka.

2021-04-29

29.04.1939

W rocznicę wypadku pobicia artystów polskich zwołano w Opolu zebranie, celem ponownego uruchomienia koła śpiewu "Lutnia".

2021-04-28

28.04.1929

Doszło w Opolu do pobicia artystów polskich, którzy przyjechali na przedstawienie „Halki” Stanisława Moniuszki. Pobicia dokonali członkowie bojówek niemieckich.

2021-04-27

27.04.1920

W Chróścicach odbył się ślub rolnika Pawła Kośnego z Marią Gregulec, na którym obecny był m.in. konsul Kęszycki. 

2021-04-26

26.04.1920

W Domecku odbyło się zebranie kółka oświatowego.

2021-04-25

25.04.1930

W Opolu odbył się zjazd Rady Naczelnej Młodzieży. Na zjazd stawili się wszyscy członkowie Rady.

2021-04-24

24.04.1921

Urodziła się Aniela Kośny, córka Pawła Kośnego, członkini Związku Polaków w Niemczech, wieloletnia bibliotekarka Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Opolu. 

2021-04-23

23.04.1920

Gazeta Opolska zamieściła ogłoszenie o ukazaniu się drukiem broszury "Polskie pieśni narodowe. 14 najpopularniejszych pieśni". 

2021-04-22

22.04.1930

W Bytomiu w gmachu Katolika odbyło się doroczne walne zgromadzenie związku polskich akademików "Silesia Superior".

2021-04-21

21.04.1939

Zmarł ks. Bolesław Domański, działacz Związku Polaków w Niemczech, "Ksiądz Patron" Polaków w Rzeszy Niemieckiej.

2021-04-19

19.04.1939

W Opolu odbyło się walne zgromadzenie Banku Ludowego pod przewodnictwem prezesa Szczepaniaka. Sprawozdanie z działalności Zarządu przedłożył dyrektor Gadziński, a sprawozdanie Rady Nadzorczej - mecenas Kwoczek.

2021-04-18

18.04.1920

W Krasiejowie, na sali p. Gawlika odbyły się przedstawienia teatralne: "Św. Genowefa" i "Kulturnik".

2021-04-17

17.04.1920

W Gazecie Opolskiej ukazał się apel do górników, hutników i przemysłowców o wzięcie udziału w odczytach, wykładach i ćwiczeniach z zakresu nauk górniczych, hutniczych i przemysłowych, organizowanych przez Wydział Górniczy przy Polskim Komisariacie Plebiscytowym dla Górnego Śląska.

2021-04-16

16.04.1920

W Opolu w teatrze miejskim (w ratuszu) odbyło się przedstawienie Teatru Polskiego pod dyrekcją Edmunda Rygiera "Zemsta za mur graniczny" Aleksandra Fredry.

2021-04-15

15.04.1920

W Gosławicach odbyło się zebranie kółka oświaty i Towarzystwa Polek.

2021-04-14

14.04.1920

W Lublińcu na sali Strzelnicy odbyło się miesięczne posiedzenie Zarządów Kółek Rolniczych powiatu lublinieckiego. W porządku zebrania był referat na temat uprawy kartofli, sprawy organizacyjne i dyskusja.

2021-04-13

13.04.1920

"W restauracji Qousego przy ul. Szpitalnej doszło wczoraj wieczorem do kłótni pomiędzy Francuzami a kolejowym urzędnikiem Platzek i niejakim Kutzem. W toku kłótni zastrzelili Francuzi Platzka i ranili ciężko Kutza, który podobno również w nocy ducha wyzionął. Sprawa nie dotyczyła przeciwieństw politycznych, lecz wynikła z pospolitej, karczemnej sprzeczki. Władza francuska zarządziła surowe śledztwo w celu wykrycia winnych (Gazeta Opolska, 14.04.1920)

2021-04-12

12.04.1920

W Chróścicach odbyło się posiedzenie kółka rolniczego.

2021-04-11

11.04.1920

W Dobrzeniu kółko oświatowe urządziło teatr amatorski, który odegrał dwie sztuki: "Za nic żydowskie swaty" i "Ulica nad Wisłą".

2021-04-10

10.04.1939

Zniszczenie namalowanego na szkle wizerunku Rodła umieszczonego nad wejściem do raciborskiej "Strzechy".

2021-04-09

9.04.1920

W Gazecie Opolskiej ukazało się ogłoszenie Polskiego Komisariatu Plebiscytowego, do którego należało się zwracać "we wszystkich sprawach narodowych". W Opolu siedziba biura powiatowego mieściła się przy ul. Mikołaja 36a, dyżury pełnił w nim Franciszek Kurpierz.

2021-04-08

8.04.1909

Zmarła Helena Modrzejewska.

2021-04-07

7.04.1895

Urodził się Maksymilian Iksal, zastępca komendanta Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska na powiat opolski, uczestnik trzech powstań śląskich. Oficer, który dał rozkaz wybuchu I powstania śląskiego.

2021-04-06

6.04.1930

Odbył się bieg wiosenny na 3000 m "Sokoła" raciborskiego o nagrodę wędrowną.

2021-04-05

5.04.1920

W Lublińcu odbyła się uroczystość I Komunii Św., do której przystępiło 55 dziewcząt i chłopców. 

2021-04-04

4.04.1920

W Domu Towarzystw w Opolu odbyło się przedstawienie sztuki teatralnej "Maria Magdalena", w wykonaniu członkiń Kongregacji Mariańskiej.

2021-04-03

3.04.1938

W Sali Gospody Polskiej w Bytomiu odbyła się wieczornica harcerska przygotowana przez II. Męską Drużynę Harcerską im. Ks. Bonczyka, I. Żeńską Drużynę oraz Koło Przyjaciół Harcerzy.

2021-04-02

2.04.1939

W prywatnej szkole polskiej w Stanislewie wybito dwa okna oraz zerwano antenę radiową.

2021-04-01

1.04.1920

Utworzono Konsulat Generalny Rzeczpospolitej Polskiej w Opolu przy Nikolaistrasse 36a (dzisiaj Książąt Opolskich), a pierwszym Konsulem został Daniel Kęszycki.