Kronika wsi Krzywiczyny – spotkanie promujące książkę

Jak wyglądało życie na wsi w XIX wieku? W jaki sposób przebiegał dzień powszedni, a jak celebrowano święta i szczególne wydarzenia w życiu mieszkańców? Jakimi przesądami kierowano się w codziennych czynnościach? Na spotkanie promujące książkę „Chey. Panie gospodarzu domu tego… Życie codzienne ludności wiejskiej i obrzędy na Śląsku w XIX wieku na kartach kroniki wsi Krzywiczyny” zapraszają Archiwum Państwowe w Opolu wraz z Centrum Dokumentacyjno-Wystawienniczym Niemców w Polsce (oddział Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. E. Smołki w Opolu).

Kronika wsi Krzywiczyny (dawnej Schönfeld) należy do zasobu Archiwum Państwowego w Opolu. To unikatowe źródło, pozwalające przyjrzeć się życiu codziennemu dawnych mieszkańców wsi, doczekało się opracowania i wydania w formie książki.

Gospodarz wcześnie rano budzi do pracy służbę (parobkowie śpią w stajni dla koni, dziewki służebne śpią w stajni dla krów), a potem odmawia poranną modlitwę i prawdopodobnie też śpiewa pieśń poranną. Parobek oporządza konie, przygotowuje sieczkę, jeśli nie zrobił tego wieczorem i przygotowuje – w zależności od roku – niezbędny sprzęt rolniczy. Dziewka służebna z kolei oporządza pozostałe bydło, a przede wszystkim zajmuje się dojeniem krów. (…) Porą zimową, po kolacji, dziewki biorą do ręki swe kądziele i wrzeciona, i zwykle chodzą na prządki, na które umówiły się we wsi, gdzie często jest bardzo gwarnie i gdzie wymienia się wiejskie nowinki. Parobek albo przeleży cały wieczór na ławie przy piecu lub zapiecku, albo odwiedza prządki, aby tam popisać się swoimi często prostackimi żartami.

Publikację i autora kroniki przybliżą dr Monika Czok oraz Barbara Sypko. Wydarzenie odbędzie się we wtorek, 24 czerwca 2025 r., o godzinie 11:00 w siedzibie Centrum przy ul. Szpitalnej 11. Po spotkaniu będzie możliwość zakupu publikacji. Uprzejmie prosimy o potwierdzenie przybycia: mailowo na adres lub telefonicznie pod numerem: 77 407 50 12.

Chey. Panie gospodarzu domu tego… Życie codzienne ludności wiejskiej i obrzędy na Śląsku w XIX wieku na kartach kroniki wsi Krzywiczyny. Edycja źródła ze zbiorów Archiwum Państwowego w Opolu. Opracowanie: Monika Czok, Barbara Sypko. Opole 2025.

Buchvorstellung: Chronik des Dorfes Schönfeld

Wie sah das Leben auf dem Lande im 19. Jahrhundert aus? Wie verlief der Alltag, und wie wurden Feste und besondere Ereignisse gefeiert? Welcher Aberglaube begleitete die täglichen Aktivitäten? Das Staatsarchiv in Oppeln gemeinsam mit dem Dokumentations- und Ausstellungszentrum der Deutschen in Polen (eine Zweigstelle der Öffentlichen Woiwodchaftsbibliothek in Oppeln) laden zur Vorstellung des Buches „Chey. Panie gospodarzu domu tego… Życie codzienne ludności wiejskiej i obrzędy na Śląsku w XIX wieku na kartach kroniki wsi Krzywiczyny” (Chey, Herr Landwirt dieses Hauses. Das Alltagsleben der Landbevölkerung und die Rituale in Schlesien im 19. Jahrhundert in der Chronik des Dorfes Schönfeld) ein.

Die Chronik des Dorfes Schönfeld (heute Krzywiczyny) befindet sich in der Sammlung des Staatsarchivs in Oppeln. Diese einzigartige Quelle, die einen Einblick in das tägliche Leben der ehemaligen Bewohner des Dorfes gibt, wurde nun zusammengestellt und in Buchform veröffentlicht.

Der Bauer weckt frühmorgens die Dienerschaft (die Knechte schlafen im Stall für die Pferde, die Mägde im Stall für die Kühe) zur Arbeit, spricht das Morgengebet und singt wahrscheinlich auch das Morgenlied. Der Knecht striegelt die Pferde, bereitet das Häcksel vor, falls dies nicht schon am Abend geschehen ist, und bereitet – je nach Jahr – die notwendigen landwirtschaftlichen Geräte vor. Die Magd hingegen hütet das übrige Vieh und melkt vor allem die Kühe. (…) Im Winter, nach dem Abendessen, holen die Mägde ihre Spinnrocken und Spindeln und gehen üblicherweise in den Dorf zu den Spinnstuben, zu denen sie sich verabreden, wo es oft sehr lebhaft zugeht und wo die Dorfnachrichten ausgetauscht werden. Der Knecht verbringt den ganzen Abend entweder auf der Bank am Herd oder am Ofen oder geht in die Spinnstube, um seine oft derben Späße zum Besten zu geben.

Die Publikation und den Autor der Chronik, G.A. Kluske, werden Dr. Monika Czok und Barbara Sypko vorstellen. Die Veranstaltung findet am Dienstag, den 24. Juni 2025, um 11:00 Uhr im Sitz des Zentrums in der ul. Szpitalna 11 in Oppeln statt. Im Anschluss an das Treffen besteht die Möglichkeit, das Buch zu erwerben. Wir bitten Sie, Ihre Teilnahme zu bestätigen: per E-Mail an oder telefonisch unter + 48 77 407 50 12.

Chey, Herr Landwirt dieses Hauses. Das Alltagsleben der Landbevölkerung und die Rituale in Schlesien im 19. Jahrhundert in der Chronik des Dorfes Schönfeld. Bearbeitete Quelle aus der Sammlung des Staatsarchivs in Oppeln. Zusammengestellt von Monika Czok und Barbara Sypko, Oppeln 2025.