nr 87
Kartka z kalendarza: 99. rocznica wybuchu drugiego powstania śląskiego (19/20 sierpnia 1920)
O ile pierwsze powstanie było odpowiedzią na szykany władzy niemieckiej wobec obywateli polskich – o tyle drugie powstanie wybuchło po licznych niemieckich represjach. Był to czas, gdy bolszewicy parli na Warszawę, a Niemcy wyczekiwali rychłego upadku polskiej stolicy. 17 sierpnia 1920 roku w Katowicach niemiecka demonstracja starła się z francuskimi oddziałami. Zaatakowano siedzibę polskiego powiatowego komitetu plebiscytowego i redakcję „Gazety Robotniczej”. Wobec narastającej fali wystąpień i agresji antypolskich, Korfanty wezwał ludność polską do samoobrony… (za: T. Piszczkowski, Plebiscyt i Powstania na Górnym Śląsku, Londyn 1972)
W Opolu mamy ulicę Powstańców Śląskich - zobaczcie skan, który przedstawia niemiecki pociąg pancerny, a w tle dom przy obecnej ulicy Powstańców Śląskich 26:
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jednostka/-/jednostka/9937358/obiekty/576149
Przedstawiamy zdjęcie Agnieszki Grabary (1900-1989) z zasobu naszego archiwum (zespół nr 2579 „KW PZPR w Opolu”, sygn. 4098) – uczestniczki trzech powstań śląskich, małej sanitariuszki z wielkim charakterem, odznaczonej m.in. Śląskim Krzyżem Powstańczym i Medalem Niepodległości nie tylko za udział w krwawych walkach o Górę Św. Anny. Jej rodzinę Niemcy pogardliwie nazywali „Polnische Bande” – bo w domu mówiono wyłącznie po polsku. Po I wojnie światowej była nauczycielką i urzędniczką w Katowicach, po II wojnie zamieszkała w Opolu. Miejsce jej pochówku nie jest znane…
(za: Śląskie kobiety, polskie twierdze, oprac. J. Banik, Rybnik 2018).
Jak to trafnie ujął we wstępie do w/w książki prof. Zygmunt Woźniczka: „Śląsk miał wiele twierdz – ale najważniejszymi, najbardziej niedostępnymi i niepokonanymi ostojami okazały się śląskie kobiety”...