Zarówno w świadomości społecznej, jak w percepcji ludzi Kościoła, a także znacznej

części środowiska historycznego wciąż dominuje spojrzenie na kard. Wyszyńskiego przede

wszystkim jako na męża stanu, długoletniego przywódcę polskiego oporu społecznego wobec

komunistycznego totalitaryzmu. Wydaje się jednak, że choć zasadniczo prawdziwe,

jest to zbyt jednostronne ujęcie dorobku Prymasa Tysiąclecia. Kardynał Stefan Wyszyński

był bowiem przede wszystkim wielkim człowiekiem Kościoła – prekursorem pomyślanych

z rozmachem wieloletnich ogólnonarodowych programów duszpasterskich, takich jak Wielka

Nowenna i Milenium Chrztu Polski, czy nawiedzenie wszystkich parafii w Polsce przez kopię

cudownego Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej.

Warto też w tym kontekście przypomnieć teologiczny dorobek Prymasa oraz jego wkład

w sferę katolickiej nauki społecznej. Wreszcie nie do przecenienia są zasługi kard. Wyszyńskiego

dla Kościoła na Soborze Watykańskim II, gdzie aktywnie uczestniczył w pracach nad

konstytucją Lumen gentium czy nad soborową deklaracją o wolności religijnej. Był także

cichym opiekunem katolików, którzy po 1945 r. znaleźli się poza wschodnią granicą naszego

kraju. Dokonywał potajemnych święceń kapłanów z terenów Związku Sowieckiego oraz patronował

dostarczaniu im literatury religijnej. Opiekował się także duszpasterstwem Polaków

rozsianych po całym świecie.

Wspomniana już 30. rocznica śmierci Prymasa Wyszyńskiego powinna nas skłonić do

ponownego gruntownego przemyślenia jego dzieła i znaczenia we wszystkich istotnych

aspektach. Umożliwi to przywrócenie Stefanowi Wyszyńskiemu w pełni należnego tej postaci

miejsca w polskiej tradycji oraz kulturze narodowej. Lektura materiałów z konferencji

zorganizowanej przez działające przy Archidiecezji Warszawskiej Muzeum stanowić może

jedną z okazji do podjęcia tego rodzaju refleksji.

[Słowo wstępne kardynała Kazimierza Nycza do Biuletynu IPN Nr 10/2011]

Skan przedstawia fragment Tygodniówki WPHW Opole wydanej po śmierci Prymasa Stefana Wyszyńskiego 28 maja 1981 r.

[Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/2579/1492]